Przejdź do zawartości

Ksylometazolina: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ZéroBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał es:Xilometazolina
Dod. linki
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
 
(Nie pokazano 32 wersji utworzonych przez 21 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Związek chemiczny infobox
{{Związek chemiczny infobox
|nazwa = Ksylometazolina
|nazwa = Ksylometazolina
|1. grafika = Xylometazoline.png
|1. grafika = Xylometazoline Structural Formulae V 2.png
|opis 1. grafiki =
|opis 1. grafiki =
|2. grafika =
|2. grafika =
Linia 12: Linia 12:
|wzór sumaryczny = C<sub>16</sub>H<sub>24</sub>N<sub>2</sub>
|wzór sumaryczny = C<sub>16</sub>H<sub>24</sub>N<sub>2</sub>
|inne wzory =
|inne wzory =
|masa molowa = 244,38 g/mol
|masa molowa = 244,38
|wygląd = biały lub prawie biały krystaliczny proszek
|wygląd = biały lub prawie biały krystaliczny proszek
|SMILES = CC1=CC(=CC(C)=C1CC1=NCCN1)C(C)(C)C
|SMILES = CC1=CC(=CC(C)=C1CC1=NCCN1)C(C)(C)C
|numer CAS = {{CAS|526-36-3}}</br>{{CAS|1218-35-5}} (chlorowodorek)
|numer CAS = 526-36-3<br />1218-35-5 (chlorowodorek)
|PubChem = {{PubChem|5709}}
|PubChem = 5709
|DrugBank = DB06694
|DrugBank = DB06694
|gęstość = 1,00
|gęstość = 1,00
|gęstość źródło = {{r|AKRON}}
|gęstość źródło = {{r|AKRON}}
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe
|g warunki niestandardowe = 20°C
|g warunki niestandardowe = 20 °C
|rozpuszczalność w wodzie = 34 mg/l
|rozpuszczalność w wodzie = 34 mg/l
|rww źródło =
|rww warunki niestandardowe =
|rww warunki niestandardowe =
|inne rozpuszczalniki = łatwo rozpuszczalna w [[etanol]]u i [[metanol]]u, praktycznie nierozpuszczalna w [[Eter dietylowy|eterze dietylowym]]
|inne rozpuszczalniki = łatwo rozpuszczalna w [[etanol]]u i [[metanol]]u, praktycznie nierozpuszczalna w [[Eter dietylowy|eterze dietylowym]]
|temperatura topnienia = 131–133
|temperatura topnienia = 131–133
|tt źródło = {{r|DrugBank}}
|tt źródło = {{r|DB}}
|tt warunki niestandardowe =
|tt warunki niestandardowe =
|temperatura wrzenia = 394
|temperatura wrzenia = 394
|tw źródło = <ref name="AKRON">{{cytuj stronę |tytuł = Xylomethazoline |autor = Department of Chemistry, The University of Akron |url = http://ull.chemistry.uakron.edu/erd/Chemicals/30000/28176.html|data dostępu = 2011-12-26 |język = en}}</ref>
|tw źródło = <ref name="AKRON">{{cytuj stronę |tytuł = Xylomethazoline |autor = Department of Chemistry, The University of Akron |url = http://ull.chemistry.uakron.edu/erd/Chemicals/30000/28176.html |data dostępu = 2011-12-26 |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20120302080734/http://ull.chemistry.uakron.edu/erd/Chemicals/30000/28176.html |zarchiwizowano = 2012-03-02 }}</ref>
|tw warunki niestandardowe =
|tw warunki niestandardowe =
|temperatura krytyczna =
|temperatura krytyczna =
Linia 35: Linia 36:
|ciśnienie krytyczne =
|ciśnienie krytyczne =
|ck źródło =
|ck źródło =
|logP =
|kwasowość =
|kwasowość =
|zasadowość = 3,38
|zasadowość = 3,38
|aktywność optyczna =
|lepkość =
|lepkość =
|l źródło =
|l warunki niestandardowe =
|l warunki niestandardowe =
|napięcie powierzchniowe =
|napięcie powierzchniowe =
|np źródło =
|np warunki niestandardowe =
|np warunki niestandardowe =
|punkt izoelektryczny =
|typ hybrydyzacji i VSEPR =
|układ krystalograficzny =
|układ krystalograficzny =
|moment dipolowy =
|moment dipolowy =
|moment dipolowy źródło =
|moment dipolowy źródło =
|zewnętrzne dane MSDS = {{Sigma-Aldrich|link=tak|ID=X6000|marka=Sigma}}
|karta charakterystyki = {{Sigma-Aldrich|link=tak|ID=X6000|marka=Sigma}}
|zagrożenia GHS źródło = MSDS
|zagrożenia GHS źródło = MSDS
|piktogram GHS = {{Piktogram GHS|06}}
|piktogram GHS = {{Piktogram GHS|06}}
Linia 68: Linia 69:
|numer RTECS = NJ2390000
|numer RTECS = NJ2390000
|dawka śmiertelna = LD<sub>50</sub> 230 mg/kg m.c. (szczur, doustnie)
|dawka śmiertelna = LD<sub>50</sub> 230 mg/kg m.c. (szczur, doustnie)
|inne aniony =
|pochodne = [[oksymetazolina]]
|inne kationy =
|podobne związki = [[tymazolina]], [[metyzolina]], [[fenoksazolina]]
|ATC = [[ATC (R01)|R01 AA07]]<br />[[ATC (R01)|R01 AB06]]<br />[[ATC (S01)|S01 GA03]]<br />[[ATC (S01)|S01 GA53]]
|pochodne ? =
|? =
|podobne związki = [[oksymetazolina]], [[tymazolina]], [[metyzolina]], [[fenoksazolina]]
|ATC = [[ATC (R01)|R01 AA07]]</br>[[ATC (R01)|R01 AB06]]</br>[[ATC (S01)|S01 GA03]]</br>[[ATC (S01)|S01 GA53]]
|EC =
|legalność w Polsce =
|legalność w Polsce =
|stosowanie w ciąży =
|stosowanie w ciąży =
Linia 84: Linia 81:
|metabolizm =
|metabolizm =
|wydalanie =
|wydalanie =
|locus =
|typ genu =
|typ białka =
|receptory =
|wydzielanie =
|transport =
|funkcje =
|antagoniści =
|choroby =
|drogi podawania = donosowo
|drogi podawania = donosowo
|stężenie terapeutyczne =
|objętość dystrybucji =
|objętość dystrybucji =
|commons =
|commons =
|wikisłownik = ksylometazolina
}}
}}
'''Ksylometazolina''' – [[związek organiczny|organiczny związek chemiczny]], pochodna [[imidazolina|imidazoliny]]. Stosowana jako lek o działaniu [[sympatykomimetyki|sympatykomimetycznym]], głównie bezpośrednio na [[Receptory adrenergiczne|receptory α-adrenergiczne]].
'''Ksylometazolina''' – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], pochodna [[imidazolina|imidazoliny]] zawierająca podstawioną [[grupa benzylowa|grupę benzylową]]. Stosowana (podobnie jak jej hydroksylowa pochodna, [[oksymetazolina]]) jako lek o działaniu [[sympatykomimetyki|sympatykomimetycznym]], głównie bezpośrednio na [[Receptory adrenergiczne|receptory α-adrenergiczne]].


== Działanie ==
== Działanie ==
Linia 107: Linia 95:
* ostrego [[Zapalenie|zapalenia]] błony śluzowej nosa pochodzenia [[Wirusy|wirusowego]] lub [[Bakterie|bakteryjnego]]
* ostrego [[Zapalenie|zapalenia]] błony śluzowej nosa pochodzenia [[Wirusy|wirusowego]] lub [[Bakterie|bakteryjnego]]
* ostrego lub przewlekłego zaostrzającego się [[Zapalenie zatok przynosowych|zapalenia zatok przynosowych]]
* ostrego lub przewlekłego zaostrzającego się [[Zapalenie zatok przynosowych|zapalenia zatok przynosowych]]
* alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa
* [[Katar sienny|alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa]]
* ostrego [[Zapalenie ucha środkowego|zapalenia ucha środkowego]] (w celu udrożnienia [[Trąbka słuchowa|trąbki słuchowej]]).
* ostrego [[Zapalenie ucha środkowego|zapalenia ucha środkowego]] (w celu udrożnienia [[Trąbka słuchowa|trąbki słuchowej]]).


== Przeciwwskazania ==
== Przeciwwskazania ==
* nadwrażliwość na ksylometazolinę
* [[nadwrażliwość]] na ksylometazolinę
* zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa
* zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa
* pacjenci po [[Operacja (medycyna)|zabiegach chirurgicznych]] prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie [[Przysadka mózgowa|przysadki]]) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem [[Opona twarda|opony twardej]]
* pacjenci po [[Operacja (medycyna)|zabiegach chirurgicznych]] prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie [[Przysadka mózgowa|przysadki]]) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem [[Opona twarda|opony twardej]]
Linia 117: Linia 105:


== Środki ostrożności ==
== Środki ostrożności ==
# Nie należy stosować u pacjentów z przewlekłym lub naczynioruchowym zapaleniem błony śluzowej nosa.
* Nie należy stosować u pacjentów z przewlekłym lub naczynioruchowym zapaleniem błony śluzowej nosa.
# Podawać ze szczególną ostrożnością u pacjentów z nadwrażliwością na [[Sympatykomimetyki|substancje adrenomimetyczne]] objawiającą się:
* Podawać ze szczególną ostrożnością u pacjentów z nadwrażliwością na [[Sympatykomimetyki|substancje adrenomimetyczne]] objawiającą się:
:* [[Bezsenność|bezsennością]], zawrotami głowy
** [[Bezsenność|bezsennością]], [[Zawroty głowy|zawrotami głowy]]
:* drżeniem
** drżeniem
:* [[Zaburzenia rytmu serca|zaburzeniami rytmu serca]] i [[Nadciśnienie tętnicze|podwyższonym ciśnieniem tętniczym]] i innymi chorobami [[Układ krwionośny człowieka|układu krążenia]].
** [[Zaburzenia rytmu serca|zaburzeniami rytmu serca]] i [[Nadciśnienie tętnicze|podwyższonym ciśnieniem tętniczym]] i innymi chorobami [[Układ krwionośny człowieka|układu krążenia]].
#<li value=3> Ostrożnie również u pacjentów z:
* <li value=3> Ostrożnie również u pacjentów z:
:* [[Cukrzyca|cukrzycą]]
** [[Cukrzyca|cukrzycą]]
:* [[Jaskra|jaskrą]] z wąskim kątem przesączania
** [[Jaskra|jaskrą]] z wąskim kątem przesączania
:* [[Łagodny rozrost gruczołu krokowego|rozrostem gruczołu krokowego]]
** [[Łagodny rozrost gruczołu krokowego|rozrostem gruczołu krokowego]]
:* [[Nadczynność tarczycy|nadczynnością tarczycy]].
** [[Nadczynność tarczycy|nadczynnością tarczycy]].
#<li value=4> W związku z potencjalnym, ogólnoustrojowym działaniem obkurczającym naczynia, substancji nie należy stosować w czasie ciąży.
* <li value=4> W związku z potencjalnym, ogólnoustrojowym działaniem obkurczającym naczynia, substancji nie należy stosować w czasie ciąży.
# Niektóre preparaty dostępne w Polsce{{r|Wykaz}} zawierają [[Chlorki benzalkoniowe|chlorek benzalkoniowy]] jako [[Konserwant|środek konserwujący]], co może powodować podrażnienie błony śluzowej nosa.
* Niektóre preparaty dostępne w Polsce{{r|Wykaz}} zawierają [[Chlorki benzalkoniowe|chlorek benzalkoniowy]] jako [[Konserwant|środek konserwujący]], co może powodować podrażnienie błony śluzowej nosa.
# Podczas długotrwałego stosowania lub w dawkach większych niż zalecane, preparat może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn.
* Podczas długotrwałego stosowania lub w dawkach większych niż zalecane, preparat może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn.
# Stosowanie preparatu przez okres dłuższy niż zalecany może doprowadzić do wtórnego polekowego zapalenia błony śluzowej nosa.
* Stosowanie preparatu przez okres dłuższy niż zalecany może doprowadzić do wtórnego polekowego zapalenia błony śluzowej nosa.


== Interakcje ==
== Interakcje ==
Podobnie jak w przypadku innych [[Sympatykomimetyki|leków sympatykomimetycznych]], może wystąpić nasilenie ogólnoustrojowego działania ksylometazoliny podczas jednoczesnego stosowania z [[Inhibitory monoaminooksydazy|inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO)]], [[Leki przeciwdepresyjne|trój- i czteropierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi]]. Należy unikać jednoczesnego stosowania substancji z innymi lekami sympatykomimetycznymi (np. [[efedryna]], [[pseudoefedryna]]) ze względu na sumowanie się działania.
Podobnie jak w przypadku innych [[Sympatykomimetyki|leków sympatykomimetycznych]], może wystąpić nasilenie ogólnoustrojowego działania ksylometazoliny podczas jednoczesnego stosowania z [[Inhibitory monoaminooksydazy|inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO)]], [[Leki przeciwdepresyjne|trój- i czteropierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi]]. Należy unikać jednoczesnego stosowania substancji z innymi [[Sympatykomimetyki|lekami sympatykomimetycznymi]] (np. [[efedryna]], [[pseudoefedryna]]) ze względu na sumowanie się działania.


== Działania niepożądane ==
== Działania niepożądane ==
Linia 142: Linia 130:
Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:
Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:
* [[nudności]]
* [[nudności]]
* ból głowy
* [[ból głowy]]
* osłabienie, zmęczenie, senność
* osłabienie, [[zmęczenie]], [[Somnolencja|senność]]
* zaburzenia widzenia
* zaburzenia widzenia
* reakcje alergiczne
* [[Reakcja alergiczna|reakcje alergiczne]]
* [[Palpitacja|kołatanie serca]], przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego.
* [[Palpitacja|kołatanie serca]], przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego.


== Dawkowanie ==
== Dawkowanie ==
'''Leków zawierających ksylometazolinę nie należy stosować dłużej niż 3-5 dni.'''</br>Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są do stosowania u dzieci do 12 lat: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-2 razy na dobę.</br>Preparaty o stężeniu 0,1% przeznaczone są dla dorosłych i dzieci powyżej 12 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.
Leków zawierających ksylometazolinę nie należy stosować dłużej niż 3-5 dni.<br />Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są do stosowania u dzieci do 12 lat: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-2 razy na dobę.<br />Preparaty o stężeniu 0,1% przeznaczone są dla dorosłych i dzieci powyżej 12 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.


== Przedawkowanie ==
== Przedawkowanie ==
W rzadkich przypadkach niezamierzonego przedawkowania, szczególnie u dzieci, mogą wystąpić zwłaszcza takie objawy, jak: przyspieszona lub niemiarowa czynność serca, podwyższone ciśnienie tętnicze i czasami zaburzenia świadomości.</br>Nie ma specyficznego leczenia. Należy zastosować leczenie objawowe.
W rzadkich przypadkach niezamierzonego przedawkowania, szczególnie u dzieci, mogą wystąpić zwłaszcza takie objawy, jak: przyspieszona lub niemiarowa czynność serca, podwyższone [[ciśnienie tętnicze]] i czasami zaburzenia [[Świadomość|świadomości]].<br />Nie ma specyficznego leczenia. Należy zastosować [[leczenie objawowe]].


== Preparaty ==
== Preparaty ==
Dostępne w Polsce preparaty proste:<ref name="Wykaz">{{cytuj książkę|url=http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b4&ms=631&ml=pl&mi=631&mx=0&ma=17531 |tytuł=OBWIESZCZENIE PREZESA URZĘDU REJESTRACJI PRODUKTÓW LECZNICZYCH, WYROBÓW MEDYCZNYCH I PRODUKTÓW BIOBÓJCZYCH z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej |język=pl |data dostępu=2011-12-26}}</ref>
Dostępne w Polsce preparaty proste to ''Orinox'', ''Otrivin'', ''Sudafed XyloSpray'', ''Xedine HA'', ''Xylogel'', ''Xylometazolin'' i ''Xylorhin''<ref name="Wykaz">{{cytuj książkę|url=https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/registry/rpl |tytuł=Rejestr Produktów Leczniczych, dopuszczonych do obrotu na terenie Polski |język=pl |data dostępu=2022-03-30}}</ref>.
* '''Nasorin''' – [[Orion Corporation]] – aerozol do nosa, roztwór 0,5 lub 1mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Otrivin 0,05%''' – [[Novartis|Novartis Consumer Health GmbH]] – aerozol lub krople do nosa 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Otrivin 0,1%''' – [[Novartis|Novartis Consumer Health GmbH]] – aerozol lub krople do nosa 1mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Sudafed XyloSpray''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – aerozol do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Sudafed XyloSpray HA''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – aerozol do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Sudaxyl''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – krople do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Sudaxyl HA 0,5 mg/ml''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Xylogel 0,05%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – żel do nosa 0,5mg/g; 1 butelka 10g (15ml)
* '''Xylogel 0,1%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – żel do nosa 1mg/g; 1 butelka 10g (15ml)
* '''Xylo-Mepha 0,05%''' – [[Mepha Lda.]] – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Xylo-Mepha 0,1%''' – [[Mepha Lda.]] – aerozol do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Xylometazolin VP''' – [[Polfa Rzeszów|ICN Polfa Rzeszów S.A.]] – krople do nosa, roztwór 0,5 lub 1mg/ml; 1 butelka 10ml
* '''Xylometazolin WZF 0,05%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – krople do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10ml
* '''Xylometazolin WZF 0,1%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – krople do nosa, roztwór 1mg/g; 1 butelka 10ml
* '''Xylorin''' – [[GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A.]] – aerozol do nosa, roztwór 0,55mg/ml; 1 butelka 18ml


Dostępne w Polsce preparaty złożone:{{r|Wykaz}}
Dostępne w Polsce preparaty złożone{{r|Wykaz}}:
* ''Nasic'' – ksylometazolina + [[pantenol|dekspantenol]]
* '''Nasic''' – [[Klosterfrau Berlin]] GmbH – (Ksylometazolina + [[Pantenol|Dekspantenol]]) aerozol do nosa, roztwór (0,1 + 5mg)/dawkę; 1 butelka 10ml
* ''Otrivin Duo'' – ksylometazolina + [[bromek ipratropiowy]]
* '''Nasic Kids''' – [[Klosterfrau Berlin]] GmbH – (Ksylometazolina + [[Pantenol|Dekspantenol]]) aerozol do nosa, roztwór (0,05 + 5mg)/dawkę; 1 butelka 10ml
* '''Otrivin Duo''' – [[Novartis|Novartis Consumer Health GmbH]] – (Ksylometazolina + [[Bromek ipratropium]]) aerozol do nosa, roztwór (0,5 + 0,6mg)/ml; 1 butelka 10ml


{{Przypisy}}
== Przypisy ==
{{Przypisy|
* <ref name="DB">{{DrugBank|id=DB06694|nazwa=Xylometazoline|data dostępu=}}</ref>
}}
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|tytuł=Pharmindex: kompendium leków|rok=2011 |wydawca=UBM Medica Polska |miejsce=Warszawa |isbn=9788362078028 |strony=1280}}
{{Bibliografia|
* {{cytuj stronę | url = http://www.urpl.gov.pl/system/drugs/pn/charakterystyka/2011-08-03_Otrivin%200,1%25%20aerozol_SPC.pdf | tytuł = Otrivin – Charakterystyka produktu leczniczego | data dostępu = 2011-12-26 | opublikowany = Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych | język = pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20120319141451/http://www.urpl.gov.pl/system/drugs/pn/charakterystyka/2011-08-03_Otrivin%200,1%25%20aerozol_SPC.pdf | zarchiwizowano = 2012-03-19 }}
* {{cytuj książkę|tytuł=Pharmindex: kompedium leków|rok=2011 |wydawca=UBM Medica Polska |miejsce=Warszawa |isbn=9788362078028 |strony=1280}}
* {{cytuj stronę| url = http://www.urpl.gov.pl/system/drugs/pn/charakterystyka/2011-08-03_Otrivin%200,1%25%20aerozol_SPC.pdf | tytuł = Otrivin – Charakterystyka produktu leczniczego | data dostępu = 2011-12-26| opublikowany = Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych | język =pl}}
}}


{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
{{Klasyfikacja ATC|R01|S01}}
{{Leki stosowane w chorobach nosa}}
{{Leki oftalmologiczne}}


[[Kategoria:ATC-R01]]
[[Kategoria:ATC-R01]]
Linia 192: Linia 164:
[[Kategoria:Sympatykomimetyki]]
[[Kategoria:Sympatykomimetyki]]
[[Kategoria:Imidazoliny]]
[[Kategoria:Imidazoliny]]
[[Kategoria:Związki aromatyczne]]

[[bg:Ксилометазолин]]
[[de:Xylometazolin]]
[[en:Xylometazoline]]
[[es:Xilometazolina]]
[[it:Xilometazolina]]
[[hu:Xilometazolin]]
[[nl:Xylometazoline]]
[[pt:Xilometazolina]]
[[ro:Xilometazolină]]
[[ru:Ксилометазолин]]
[[fi:Ksylometatsoliini]]
[[sv:Xylometazolin]]

Aktualna wersja na dzień 15:35, 7 wrz 2024

Ksylometazolina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C16H24N2

Masa molowa

244,38 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały krystaliczny proszek

Identyfikacja
Numer CAS

526-36-3
1218-35-5 (chlorowodorek)

PubChem

5709

DrugBank

DB06694

Podobne związki
Podobne związki

tymazolina, metyzolina, fenoksazolina

Pochodne

oksymetazolina

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

R01 AA07
R01 AB06
S01 GA03
S01 GA53

Ksylometazolinaorganiczny związek chemiczny, pochodna imidazoliny zawierająca podstawioną grupę benzylową. Stosowana (podobnie jak jej hydroksylowa pochodna, oksymetazolina) jako lek o działaniu sympatykomimetycznym, głównie bezpośrednio na receptory α-adrenergiczne.

Działanie

[edytuj | edytuj kod]

Stosowana miejscowo jest lekiem obkurczającym naczynia krwionośne nosa, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej. Po kilku minutach od aplikacji następuje udrożnienie nosa, znaczne ułatwienie choremu oddychania i zmniejsza się ilość wydzieliny.

Wskazania do stosowania

[edytuj | edytuj kod]

Leczenie pomocnicze:

Przeciwwskazania

[edytuj | edytuj kod]

Środki ostrożności

[edytuj | edytuj kod]

Interakcje

[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak w przypadku innych leków sympatykomimetycznych, może wystąpić nasilenie ogólnoustrojowego działania ksylometazoliny podczas jednoczesnego stosowania z inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO), trój- i czteropierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi. Należy unikać jednoczesnego stosowania substancji z innymi lekami sympatykomimetycznymi (np. efedryna, pseudoefedryna) ze względu na sumowanie się działania.

Działania niepożądane

[edytuj | edytuj kod]

Miejscowe:

  • podrażnienie i suchość błony śluzowej nosa
  • uczucie pieczenia w nosie i gardle
  • kichanie.

Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:

Dawkowanie

[edytuj | edytuj kod]

Leków zawierających ksylometazolinę nie należy stosować dłużej niż 3-5 dni.
Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są do stosowania u dzieci do 12 lat: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-2 razy na dobę.
Preparaty o stężeniu 0,1% przeznaczone są dla dorosłych i dzieci powyżej 12 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.

Przedawkowanie

[edytuj | edytuj kod]

W rzadkich przypadkach niezamierzonego przedawkowania, szczególnie u dzieci, mogą wystąpić zwłaszcza takie objawy, jak: przyspieszona lub niemiarowa czynność serca, podwyższone ciśnienie tętnicze i czasami zaburzenia świadomości.
Nie ma specyficznego leczenia. Należy zastosować leczenie objawowe.

Preparaty

[edytuj | edytuj kod]

Dostępne w Polsce preparaty proste to Orinox, Otrivin, Sudafed XyloSpray, Xedine HA, Xylogel, Xylometazolin i Xylorhin[3].

Dostępne w Polsce preparaty złożone[3]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Department of Chemistry, The University of Akron: Xylomethazoline. [dostęp 2011-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-02)]. (ang.).
  2. Xylometazoline, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB06694 (ang.).
  3. a b c Rejestr Produktów Leczniczych, dopuszczonych do obrotu na terenie Polski. [dostęp 2022-03-30]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]