Ksylometazolina: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.1) (Robot dodał es:Xilometazolina |
Kruczysław (dyskusja | edycje) Dod. linki Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
(Nie pokazano 32 wersji utworzonych przez 21 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Związek chemiczny infobox |
{{Związek chemiczny infobox |
||
|nazwa = Ksylometazolina |
|nazwa = Ksylometazolina |
||
|1. grafika = Xylometazoline.png |
|1. grafika = Xylometazoline Structural Formulae V 2.png |
||
|opis 1. grafiki = |
|opis 1. grafiki = |
||
|2. grafika = |
|2. grafika = |
||
Linia 12: | Linia 12: | ||
|wzór sumaryczny = C<sub>16</sub>H<sub>24</sub>N<sub>2</sub> |
|wzór sumaryczny = C<sub>16</sub>H<sub>24</sub>N<sub>2</sub> |
||
|inne wzory = |
|inne wzory = |
||
|masa molowa = 244,38 |
|masa molowa = 244,38 |
||
|wygląd = biały lub prawie biały krystaliczny proszek |
|wygląd = biały lub prawie biały krystaliczny proszek |
||
|SMILES = CC1=CC(=CC(C)=C1CC1=NCCN1)C(C)(C)C |
|SMILES = CC1=CC(=CC(C)=C1CC1=NCCN1)C(C)(C)C |
||
|numer CAS = |
|numer CAS = 526-36-3<br />1218-35-5 (chlorowodorek) |
||
|PubChem = |
|PubChem = 5709 |
||
|DrugBank = DB06694 |
|DrugBank = DB06694 |
||
|gęstość = 1,00 |
|gęstość = 1,00 |
||
|gęstość źródło = {{r|AKRON}} |
|gęstość źródło = {{r|AKRON}} |
||
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe |
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe |
||
|g warunki niestandardowe = 20°C |
|g warunki niestandardowe = 20 °C |
||
|rozpuszczalność w wodzie = 34 mg/l |
|rozpuszczalność w wodzie = 34 mg/l |
||
⚫ | |||
|rww warunki niestandardowe = |
|rww warunki niestandardowe = |
||
|inne rozpuszczalniki = łatwo rozpuszczalna w [[etanol]]u i [[metanol]]u, praktycznie nierozpuszczalna w [[Eter dietylowy|eterze dietylowym]] |
|inne rozpuszczalniki = łatwo rozpuszczalna w [[etanol]]u i [[metanol]]u, praktycznie nierozpuszczalna w [[Eter dietylowy|eterze dietylowym]] |
||
|temperatura topnienia = 131–133 |
|temperatura topnienia = 131–133 |
||
|tt źródło = {{r| |
|tt źródło = {{r|DB}} |
||
|tt warunki niestandardowe = |
|tt warunki niestandardowe = |
||
|temperatura wrzenia = 394 |
|temperatura wrzenia = 394 |
||
|tw źródło = <ref name="AKRON">{{cytuj stronę |tytuł = Xylomethazoline |autor = Department of Chemistry, The University of Akron |url = http://ull.chemistry.uakron.edu/erd/Chemicals/30000/28176.html|data dostępu = 2011-12-26 |język = en}}</ref> |
|tw źródło = <ref name="AKRON">{{cytuj stronę |tytuł = Xylomethazoline |autor = Department of Chemistry, The University of Akron |url = http://ull.chemistry.uakron.edu/erd/Chemicals/30000/28176.html |data dostępu = 2011-12-26 |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20120302080734/http://ull.chemistry.uakron.edu/erd/Chemicals/30000/28176.html |zarchiwizowano = 2012-03-02 }}</ref> |
||
|tw warunki niestandardowe = |
|tw warunki niestandardowe = |
||
|temperatura krytyczna = |
|temperatura krytyczna = |
||
Linia 35: | Linia 36: | ||
|ciśnienie krytyczne = |
|ciśnienie krytyczne = |
||
|ck źródło = |
|ck źródło = |
||
⚫ | |||
|kwasowość = |
|kwasowość = |
||
|zasadowość = 3,38 |
|zasadowość = 3,38 |
||
|aktywność optyczna = |
|||
|lepkość = |
|lepkość = |
||
⚫ | |||
|l warunki niestandardowe = |
|l warunki niestandardowe = |
||
|napięcie powierzchniowe = |
|napięcie powierzchniowe = |
||
⚫ | |||
|np warunki niestandardowe = |
|np warunki niestandardowe = |
||
|punkt izoelektryczny = |
|||
|typ hybrydyzacji i VSEPR = |
|||
|układ krystalograficzny = |
|układ krystalograficzny = |
||
|moment dipolowy = |
|moment dipolowy = |
||
|moment dipolowy źródło = |
|moment dipolowy źródło = |
||
| |
|karta charakterystyki = {{Sigma-Aldrich|link=tak|ID=X6000|marka=Sigma}} |
||
|zagrożenia GHS źródło = MSDS |
|zagrożenia GHS źródło = MSDS |
||
|piktogram GHS = {{Piktogram GHS|06}} |
|piktogram GHS = {{Piktogram GHS|06}} |
||
Linia 68: | Linia 69: | ||
|numer RTECS = NJ2390000 |
|numer RTECS = NJ2390000 |
||
|dawka śmiertelna = LD<sub>50</sub> 230 mg/kg m.c. (szczur, doustnie) |
|dawka śmiertelna = LD<sub>50</sub> 230 mg/kg m.c. (szczur, doustnie) |
||
| |
|pochodne = [[oksymetazolina]] |
||
| |
|podobne związki = [[tymazolina]], [[metyzolina]], [[fenoksazolina]] |
||
⚫ | |||
|pochodne ? = |
|||
⚫ | |||
|podobne związki = [[oksymetazolina]], [[tymazolina]], [[metyzolina]], [[fenoksazolina]] |
|||
⚫ | |||
|EC = |
|||
|legalność w Polsce = |
|legalność w Polsce = |
||
|stosowanie w ciąży = |
|stosowanie w ciąży = |
||
Linia 84: | Linia 81: | ||
|metabolizm = |
|metabolizm = |
||
|wydalanie = |
|wydalanie = |
||
|locus = |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|transport = |
|||
|funkcje = |
|||
|antagoniści = |
|||
|choroby = |
|||
|drogi podawania = donosowo |
|drogi podawania = donosowo |
||
|stężenie terapeutyczne = |
|||
|objętość dystrybucji = |
|objętość dystrybucji = |
||
|commons = |
|commons = |
||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
'''Ksylometazolina''' – [[ |
'''Ksylometazolina''' – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], pochodna [[imidazolina|imidazoliny]] zawierająca podstawioną [[grupa benzylowa|grupę benzylową]]. Stosowana (podobnie jak jej hydroksylowa pochodna, [[oksymetazolina]]) jako lek o działaniu [[sympatykomimetyki|sympatykomimetycznym]], głównie bezpośrednio na [[Receptory adrenergiczne|receptory α-adrenergiczne]]. |
||
== Działanie == |
== Działanie == |
||
Linia 107: | Linia 95: | ||
* ostrego [[Zapalenie|zapalenia]] błony śluzowej nosa pochodzenia [[Wirusy|wirusowego]] lub [[Bakterie|bakteryjnego]] |
* ostrego [[Zapalenie|zapalenia]] błony śluzowej nosa pochodzenia [[Wirusy|wirusowego]] lub [[Bakterie|bakteryjnego]] |
||
* ostrego lub przewlekłego zaostrzającego się [[Zapalenie zatok przynosowych|zapalenia zatok przynosowych]] |
* ostrego lub przewlekłego zaostrzającego się [[Zapalenie zatok przynosowych|zapalenia zatok przynosowych]] |
||
* alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa |
* [[Katar sienny|alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa]] |
||
* ostrego [[Zapalenie ucha środkowego|zapalenia ucha środkowego]] (w celu udrożnienia [[Trąbka słuchowa|trąbki słuchowej]]). |
* ostrego [[Zapalenie ucha środkowego|zapalenia ucha środkowego]] (w celu udrożnienia [[Trąbka słuchowa|trąbki słuchowej]]). |
||
== Przeciwwskazania == |
== Przeciwwskazania == |
||
* nadwrażliwość na ksylometazolinę |
* [[nadwrażliwość]] na ksylometazolinę |
||
* zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa |
* zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa |
||
* pacjenci po [[Operacja (medycyna)|zabiegach chirurgicznych]] prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie [[Przysadka mózgowa|przysadki]]) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem [[Opona twarda|opony twardej]] |
* pacjenci po [[Operacja (medycyna)|zabiegach chirurgicznych]] prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie [[Przysadka mózgowa|przysadki]]) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem [[Opona twarda|opony twardej]] |
||
Linia 117: | Linia 105: | ||
== Środki ostrożności == |
== Środki ostrożności == |
||
* Nie należy stosować u pacjentów z przewlekłym lub naczynioruchowym zapaleniem błony śluzowej nosa. |
|||
* Podawać ze szczególną ostrożnością u pacjentów z nadwrażliwością na [[Sympatykomimetyki|substancje adrenomimetyczne]] objawiającą się: |
|||
** [[Bezsenność|bezsennością]], [[Zawroty głowy|zawrotami głowy]] |
|||
** drżeniem |
|||
** [[Zaburzenia rytmu serca|zaburzeniami rytmu serca]] i [[Nadciśnienie tętnicze|podwyższonym ciśnieniem tętniczym]] i innymi chorobami [[Układ krwionośny człowieka|układu krążenia]]. |
|||
* <li value=3> Ostrożnie również u pacjentów z: |
|||
** [[Cukrzyca|cukrzycą]] |
|||
** [[Jaskra|jaskrą]] z wąskim kątem przesączania |
|||
** [[Łagodny rozrost gruczołu krokowego|rozrostem gruczołu krokowego]] |
|||
** [[Nadczynność tarczycy|nadczynnością tarczycy]]. |
|||
* <li value=4> W związku z potencjalnym, ogólnoustrojowym działaniem obkurczającym naczynia, substancji nie należy stosować w czasie ciąży. |
|||
* Niektóre preparaty dostępne w Polsce{{r|Wykaz}} zawierają [[Chlorki benzalkoniowe|chlorek benzalkoniowy]] jako [[Konserwant|środek konserwujący]], co może powodować podrażnienie błony śluzowej nosa. |
|||
* Podczas długotrwałego stosowania lub w dawkach większych niż zalecane, preparat może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn. |
|||
* Stosowanie preparatu przez okres dłuższy niż zalecany może doprowadzić do wtórnego polekowego zapalenia błony śluzowej nosa. |
|||
== Interakcje == |
== Interakcje == |
||
Podobnie jak w przypadku innych [[Sympatykomimetyki|leków sympatykomimetycznych]], może wystąpić nasilenie ogólnoustrojowego działania ksylometazoliny podczas jednoczesnego stosowania z [[Inhibitory monoaminooksydazy|inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO)]], [[Leki przeciwdepresyjne|trój- i czteropierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi]]. Należy unikać jednoczesnego stosowania substancji z innymi lekami sympatykomimetycznymi (np. [[efedryna]], [[pseudoefedryna]]) ze względu na sumowanie się działania. |
Podobnie jak w przypadku innych [[Sympatykomimetyki|leków sympatykomimetycznych]], może wystąpić nasilenie ogólnoustrojowego działania ksylometazoliny podczas jednoczesnego stosowania z [[Inhibitory monoaminooksydazy|inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO)]], [[Leki przeciwdepresyjne|trój- i czteropierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi]]. Należy unikać jednoczesnego stosowania substancji z innymi [[Sympatykomimetyki|lekami sympatykomimetycznymi]] (np. [[efedryna]], [[pseudoefedryna]]) ze względu na sumowanie się działania. |
||
== Działania niepożądane == |
== Działania niepożądane == |
||
Linia 142: | Linia 130: | ||
Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak: |
Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak: |
||
* [[nudności]] |
* [[nudności]] |
||
* ból głowy |
* [[ból głowy]] |
||
* osłabienie, zmęczenie, senność |
* osłabienie, [[zmęczenie]], [[Somnolencja|senność]] |
||
* zaburzenia widzenia |
* zaburzenia widzenia |
||
* reakcje alergiczne |
* [[Reakcja alergiczna|reakcje alergiczne]] |
||
* [[Palpitacja|kołatanie serca]], przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego. |
* [[Palpitacja|kołatanie serca]], przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego. |
||
== Dawkowanie == |
== Dawkowanie == |
||
Leków zawierających ksylometazolinę nie należy stosować dłużej niż 3-5 dni.<br />Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są do stosowania u dzieci do 12 lat: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-2 razy na dobę.<br />Preparaty o stężeniu 0,1% przeznaczone są dla dorosłych i dzieci powyżej 12 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby. |
|||
== Przedawkowanie == |
== Przedawkowanie == |
||
W rzadkich przypadkach niezamierzonego przedawkowania, szczególnie u dzieci, mogą wystąpić zwłaszcza takie objawy, jak: przyspieszona lub niemiarowa czynność serca, podwyższone ciśnienie tętnicze i czasami zaburzenia świadomości.< |
W rzadkich przypadkach niezamierzonego przedawkowania, szczególnie u dzieci, mogą wystąpić zwłaszcza takie objawy, jak: przyspieszona lub niemiarowa czynność serca, podwyższone [[ciśnienie tętnicze]] i czasami zaburzenia [[Świadomość|świadomości]].<br />Nie ma specyficznego leczenia. Należy zastosować [[leczenie objawowe]]. |
||
== Preparaty == |
== Preparaty == |
||
Dostępne w Polsce preparaty proste |
Dostępne w Polsce preparaty proste to ''Orinox'', ''Otrivin'', ''Sudafed XyloSpray'', ''Xedine HA'', ''Xylogel'', ''Xylometazolin'' i ''Xylorhin''<ref name="Wykaz">{{cytuj książkę|url=https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/registry/rpl |tytuł=Rejestr Produktów Leczniczych, dopuszczonych do obrotu na terenie Polski |język=pl |data dostępu=2022-03-30}}</ref>. |
||
* '''Nasorin''' – [[Orion Corporation]] – aerozol do nosa, roztwór 0,5 lub 1mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Otrivin 0,05%''' – [[Novartis|Novartis Consumer Health GmbH]] – aerozol lub krople do nosa 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Otrivin 0,1%''' – [[Novartis|Novartis Consumer Health GmbH]] – aerozol lub krople do nosa 1mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Sudafed XyloSpray''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – aerozol do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Sudafed XyloSpray HA''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – aerozol do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Sudaxyl''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – krople do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Sudaxyl HA 0,5 mg/ml''' – [[McNeil Products Limited C/O Johnson & Johnson Ltd]] – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Xylogel 0,05%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – żel do nosa 0,5mg/g; 1 butelka 10g (15ml) |
|||
* '''Xylogel 0,1%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – żel do nosa 1mg/g; 1 butelka 10g (15ml) |
|||
* '''Xylo-Mepha 0,05%''' – [[Mepha Lda.]] – aerozol do nosa, roztwór 0,5mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Xylo-Mepha 0,1%''' – [[Mepha Lda.]] – aerozol do nosa, roztwór 1mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Xylometazolin VP''' – [[Polfa Rzeszów|ICN Polfa Rzeszów S.A.]] – krople do nosa, roztwór 0,5 lub 1mg/ml; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Xylometazolin WZF 0,05%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – krople do nosa, roztwór 0,5mg/g; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Xylometazolin WZF 0,1%''' – [[Polfa Warszawa|Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne POLFA S.A.]] – krople do nosa, roztwór 1mg/g; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Xylorin''' – [[GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A.]] – aerozol do nosa, roztwór 0,55mg/ml; 1 butelka 18ml |
|||
Dostępne w Polsce preparaty złożone |
Dostępne w Polsce preparaty złożone{{r|Wykaz}}: |
||
* ''Nasic'' – ksylometazolina + [[pantenol|dekspantenol]] |
|||
* '''Nasic''' – [[Klosterfrau Berlin]] GmbH – (Ksylometazolina + [[Pantenol|Dekspantenol]]) aerozol do nosa, roztwór (0,1 + 5mg)/dawkę; 1 butelka 10ml |
|||
* ''Otrivin Duo'' – ksylometazolina + [[bromek ipratropiowy]] |
|||
* '''Nasic Kids''' – [[Klosterfrau Berlin]] GmbH – (Ksylometazolina + [[Pantenol|Dekspantenol]]) aerozol do nosa, roztwór (0,05 + 5mg)/dawkę; 1 butelka 10ml |
|||
* '''Otrivin Duo''' – [[Novartis|Novartis Consumer Health GmbH]] – (Ksylometazolina + [[Bromek ipratropium]]) aerozol do nosa, roztwór (0,5 + 0,6mg)/ml; 1 butelka 10ml |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy| |
|||
* <ref name="DB">{{DrugBank|id=DB06694|nazwa=Xylometazoline|data dostępu=}}</ref> |
|||
⚫ | |||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
⚫ | |||
{{Bibliografia| |
|||
⚫ | * {{cytuj stronę | url = http://www.urpl.gov.pl/system/drugs/pn/charakterystyka/2011-08-03_Otrivin%200,1%25%20aerozol_SPC.pdf | tytuł = Otrivin – Charakterystyka produktu leczniczego | data dostępu = 2011-12-26 | opublikowany = Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych | język = pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20120319141451/http://www.urpl.gov.pl/system/drugs/pn/charakterystyka/2011-08-03_Otrivin%200,1%25%20aerozol_SPC.pdf | zarchiwizowano = 2012-03-19 }} |
||
⚫ | |||
⚫ | * {{cytuj stronę| url = http://www.urpl.gov.pl/system/drugs/pn/charakterystyka/2011-08-03_Otrivin%200,1%25%20aerozol_SPC.pdf | tytuł = Otrivin – Charakterystyka produktu leczniczego | data dostępu = 2011-12-26| opublikowany = Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych | język =pl}} |
||
⚫ | |||
{{Zastrzeżenia|Medycyna}} |
{{Zastrzeżenia|Medycyna}} |
||
{{Klasyfikacja ATC|R01|S01}} |
|||
{{Leki stosowane w chorobach nosa}} |
|||
{{Leki oftalmologiczne}} |
|||
[[Kategoria:ATC-R01]] |
[[Kategoria:ATC-R01]] |
||
Linia 192: | Linia 164: | ||
[[Kategoria:Sympatykomimetyki]] |
[[Kategoria:Sympatykomimetyki]] |
||
[[Kategoria:Imidazoliny]] |
[[Kategoria:Imidazoliny]] |
||
[[Kategoria:Związki aromatyczne]] |
|||
[[bg:Ксилометазолин]] |
|||
[[de:Xylometazolin]] |
|||
[[en:Xylometazoline]] |
|||
[[es:Xilometazolina]] |
|||
[[it:Xilometazolina]] |
|||
[[hu:Xilometazolin]] |
|||
[[nl:Xylometazoline]] |
|||
[[pt:Xilometazolina]] |
|||
[[ro:Xilometazolină]] |
|||
[[ru:Ксилометазолин]] |
|||
[[fi:Ksylometatsoliini]] |
|||
[[sv:Xylometazolin]] |
Aktualna wersja na dzień 15:35, 7 wrz 2024
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
C16H24N2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
244,38 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd |
biały lub prawie biały krystaliczny proszek | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pochodne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ksylometazolina – organiczny związek chemiczny, pochodna imidazoliny zawierająca podstawioną grupę benzylową. Stosowana (podobnie jak jej hydroksylowa pochodna, oksymetazolina) jako lek o działaniu sympatykomimetycznym, głównie bezpośrednio na receptory α-adrenergiczne.
Działanie
[edytuj | edytuj kod]Stosowana miejscowo jest lekiem obkurczającym naczynia krwionośne nosa, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej. Po kilku minutach od aplikacji następuje udrożnienie nosa, znaczne ułatwienie choremu oddychania i zmniejsza się ilość wydzieliny.
Wskazania do stosowania
[edytuj | edytuj kod]Leczenie pomocnicze:
- ostrego zapalenia błony śluzowej nosa pochodzenia wirusowego lub bakteryjnego
- ostrego lub przewlekłego zaostrzającego się zapalenia zatok przynosowych
- alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa
- ostrego zapalenia ucha środkowego (w celu udrożnienia trąbki słuchowej).
Przeciwwskazania
[edytuj | edytuj kod]- nadwrażliwość na ksylometazolinę
- zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa
- pacjenci po zabiegach chirurgicznych prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie przysadki) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem opony twardej
- wiek pacjenta poniżej 2 lat.
Środki ostrożności
[edytuj | edytuj kod]- Nie należy stosować u pacjentów z przewlekłym lub naczynioruchowym zapaleniem błony śluzowej nosa.
- Podawać ze szczególną ostrożnością u pacjentów z nadwrażliwością na substancje adrenomimetyczne objawiającą się:
- bezsennością, zawrotami głowy
- drżeniem
- zaburzeniami rytmu serca i podwyższonym ciśnieniem tętniczym i innymi chorobami układu krążenia.
- Ostrożnie również u pacjentów z:
- cukrzycą
- jaskrą z wąskim kątem przesączania
- rozrostem gruczołu krokowego
- nadczynnością tarczycy.
- W związku z potencjalnym, ogólnoustrojowym działaniem obkurczającym naczynia, substancji nie należy stosować w czasie ciąży.
- Niektóre preparaty dostępne w Polsce[3] zawierają chlorek benzalkoniowy jako środek konserwujący, co może powodować podrażnienie błony śluzowej nosa.
- Podczas długotrwałego stosowania lub w dawkach większych niż zalecane, preparat może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn.
- Stosowanie preparatu przez okres dłuższy niż zalecany może doprowadzić do wtórnego polekowego zapalenia błony śluzowej nosa.
Interakcje
[edytuj | edytuj kod]Podobnie jak w przypadku innych leków sympatykomimetycznych, może wystąpić nasilenie ogólnoustrojowego działania ksylometazoliny podczas jednoczesnego stosowania z inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO), trój- i czteropierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi. Należy unikać jednoczesnego stosowania substancji z innymi lekami sympatykomimetycznymi (np. efedryna, pseudoefedryna) ze względu na sumowanie się działania.
Działania niepożądane
[edytuj | edytuj kod]Miejscowe:
- podrażnienie i suchość błony śluzowej nosa
- uczucie pieczenia w nosie i gardle
- kichanie.
Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:
- nudności
- ból głowy
- osłabienie, zmęczenie, senność
- zaburzenia widzenia
- reakcje alergiczne
- kołatanie serca, przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego.
Dawkowanie
[edytuj | edytuj kod]Leków zawierających ksylometazolinę nie należy stosować dłużej niż 3-5 dni.
Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są do stosowania u dzieci do 12 lat: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-2 razy na dobę.
Preparaty o stężeniu 0,1% przeznaczone są dla dorosłych i dzieci powyżej 12 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.
Przedawkowanie
[edytuj | edytuj kod]W rzadkich przypadkach niezamierzonego przedawkowania, szczególnie u dzieci, mogą wystąpić zwłaszcza takie objawy, jak: przyspieszona lub niemiarowa czynność serca, podwyższone ciśnienie tętnicze i czasami zaburzenia świadomości.
Nie ma specyficznego leczenia. Należy zastosować leczenie objawowe.
Preparaty
[edytuj | edytuj kod]Dostępne w Polsce preparaty proste to Orinox, Otrivin, Sudafed XyloSpray, Xedine HA, Xylogel, Xylometazolin i Xylorhin[3].
Dostępne w Polsce preparaty złożone[3]:
- Nasic – ksylometazolina + dekspantenol
- Otrivin Duo – ksylometazolina + bromek ipratropiowy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Department of Chemistry, The University of Akron: Xylomethazoline. [dostęp 2011-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-02)]. (ang.).
- ↑ Xylometazoline, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB06694 (ang.).
- ↑ a b c Rejestr Produktów Leczniczych, dopuszczonych do obrotu na terenie Polski. [dostęp 2022-03-30]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.
- Otrivin – Charakterystyka produktu leczniczego. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. [dostęp 2011-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-19)]. (pol.).