Barbara Fijewska
Barbara Fijewska w 1947 r. | |
Data i miejsce urodzenia |
6 października 1919 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 stycznia 2005 |
Współmałżonek |
1. Zdzisław Szymański (aktor) |
Odznaczenia | |
|
Barbara Fijewska (ur. 6 października 1919 w Warszawie, zm. 1 stycznia 2005 tamże) – polska choreograf teatralny i filmowy, reżyser teatralny, aktorka filmowa, tancerka, pedagożka (nauczycielka rytmiki i tańca w PWST w Łodzi).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Barbara Cecylia[1] Fijewska urodziła się w rodzinie Wacława Fijewskiego (malarza pokojowego) i Marianny z Lubańskich. Miała dziewięcioro rodzeństwa, z których troje wybrało drogę artystyczną: Tadeusz (aktor), Włodzimierz (aktor i reżyser) oraz Maria (aktorka-lalkarka). Absolwentka Prywatnej Szkoły Tańca Scenicznego Tacjanny Wysockiej (dyplom ukończenia 1938). W latach 1932–1939 występowała jako tancerka estradowa. Szkołę powszechną ukończyła w 1934 r., gimnazjum Zofii Sierpińskiej ukończyła w 1939 r.[2] Z zespołem Szkoły Tańca Tacjanny Wysockiej zdobyła III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Tańca w Paryżu (1932) i I nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Tańca w Teatrze Wielkim w Warszawie (1935)[1].
W czasie okupacji niemieckiej uczęszczała do tajnego Studia Iwo Galla, równocześnie pracowała jako robotnica w Fabryce Kabli w Ożarowie. Brała udział w powstaniu warszawskim w stopniu plutonowego (ps. „Puk”, „Basia”) w III Zgrupowaniu „Konrad” - 2. kompania - pluton 116. Po upadku powstania została wywieziona do Stalagu XI C Bergen-Belsen (nr jeniecki 140057)[3].
Po zakończeniu wojny pracowała jako aktorka i choreograf w Teatrze Ludowym im. W. Bogusławskiego, który został założony przez Leona Schillera w Lingen. Do Polski powróciła w grudniu 1945 r. Przez pół roku występowała w Teatrze Wilama Horzycy w Toruniu, następnie Leon Schiller zaangażował ją do PWST, gdzie w latach 1946–1949 uczyła choreografii i ruchu scenicznego i pracowała (wraz z Schillerem i Ludwikiem René dla Teatru Wojska Polskiego w Łodzi realizując sztuki propagandowe (m.in. Młodą Gwardię Aleksandra Fadiejewa[4]. W 1949 zamieszkała w Warszawie, gdzie pracowała dla Schillera (Teatr Polski w Warszawie) i Władysława Krasnowieckiego (w Teatrze Narodowym). Zagrała w propagandowym filmie Ostatni etap. Od 1947 r. współpracowała z wieloma teatrami jako autorka układów tanecznych i ruchu scenicznego. W 1949 r. zadebiutowała jako reżyserka teatralna.
Była czterokrotnie zamężna.
Zmarła w Warszawie, pochowana 10 stycznia 2005 r.[5] na cmentarzu Powązkowskim (Katakumby-96-3)[6].
Reżyseria teatralna i rewiowa
[edytuj | edytuj kod]- 02.06.1957 – Leon Schiller, Kram z piosenkami, Teatr Nowy w Łodzi
- 12.07.1964 – Agnieszka Osiecka, Piosenka prawdę ci powie, Teatr Powszechny w Łodzi (z Jerzym Wyszomirskim)
- 05.06.1975 – Jacques Offenbach, Słomkowy kapelusz, Teatr Muzyczny w Łodzi
- 19.03.1978 – Kasper Stefanowicz, Taka noc nie powtórzy się..., Teatr Bagatela w Krakowie
- 17.05.1981 – Ewa Szelburg-Zarembina, Za siedmioma górami, Teatr Nowy w Łodzi
- 20.03.1982 – Feridun Erol i Roman Gorzelski, Szeryf Brandy, Teatr Powszechny w Łodzi (reż. z autorami i choreografia)
- 18.06.1983 – Wojciech Bogusławski, Krakowiacy i górale, reż. J. Krasowski, Teatr Narodowy w Warszawie
- 03.12.1994 – Leon Schiller, Kram z piosenkami, Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi
Choreografia (teatr, musical, operetka, wodewil)
[edytuj | edytuj kod]- 11.11.1948 – Leon Schiller, Gody weselne, Teatr Wojska Polskiego, Łódź
- 13.05.1950 – Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień, Wodewil warszawski, Teatr Syrena, Warszawa
- 27.10.1955 – Zenon Laurentowski, Kot w butach, reż. B. Fijewska i Konrad Swinarski, Teatr ludowy, Warszawa
- 15.11.1956 – Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień, Sprawa Kowalskiego (wodewil), Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie
- 8.06.1958 – Julian Tuwim, Porwanie Sabinek, Teatr Komedia w Warszawie
- 25.07.1958 – John Osborne, Music-hall (musical The Entertainer), reż. Erwin Axer, Teatr Współczesny w Warszawie
- 23.10.1958 – Opera za trzy grosze, reż. Konrad Swinarski, Teatr Współczesny w Warszawie
- 8.11.1968 – Arka Nowego (rewia), reż. Adam Hanuszkiewicz, Teatr Ateneum w Warszawie
- 12.07.1964 – Agnieszka Osiecka, Piosenka prawdę ci powie (rewia), reż. B. Fijewska i Józef Wyszomirski, Teatr Powszechny w Łodzi
- 30.05.1965 – Agnieszka Osiecka, Niech no tylko zakwitną jabłonie (widowisko muzyczne), Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu
- 11.11.1967 – Julian Tuwim, Tirso de Molina, Zielony Gil, reż. Barbara Jaklicz, Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi
- 4.10.1969 – Jan Tomaszewski, Boso, ale w ostrogach, Teatr Powszechny w Łodzi
- 1.04.1970 – Żołnierz królowej Madagaskaru (wodewil), Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi
- 12.06.1971 – Ubu Król czyli Polacy, reż. Jerzy Wróblewski, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie
- 18.07.1974 – Boso, ale w ostrogach (musical), Teatr Muzyczny w Lublinie
- 5.06.1975 – Jacques Offenbach, Słomkowy kapelusz, Teatr Muzyczny w Łodzi
- 28.06.1976 – Konstanty Krumłowski, Królowa przedmieścia (wodewil), Teatr Polski w Bydgoszczy
- 14.11.1981 – Lucjan Rydel, Betlejem polskie, Teatr Powszechny w Łodzi
Choreografia filmowa
[edytuj | edytuj kod]- 1958 – Żołnierz królowej Madagaskaru, reż. Jerzy Zarzycki, choreogr. z Jerzym Kaplińskim
Role teatralne – taneczne, aktorskie
[edytuj | edytuj kod]- Sezon 1946/1947 – 1948/1949 – Teatr Wojska Polskiego w Łodzi:
- 08.11.1946 – Józef Franciszek Bliziński, Pan Damazy, reż. Aleksander Zelwerowicz, Teatr Powszechny w Łodzi – Helena (gościnnie)
- 30.11.1946 – Wojciech Bogusławski, Krakowiacy i Górale, reż. Leon Schiller – Teatr Narodowy w Warszawie – Krakowianka
- 20.07.1948 – Aleksander Fredro, Śluby panieńskie, reż. Stanisław Daczyński – Klara
- Sezon 1949/1950 – 1951/1952 – Teatr Polski w Warszawie:
- 25.10.1949 – Aleksander Fredro, Mąż i żona, reż. Bohdan Korzeniewski – Justysia
- 31.10.1950 – Carlo Goldoni, Sprytna wdówka, reż. Jerzy Wyszomirski – Marionette
- Sezon 1952/1953 – 1974/1975 – Teatr Narodowy w Warszawie:
- 05.07.1953 – Nikołaj Gogol, Rewizor, reż. Bohdan Korzeniewski, Teatr Narodowy w Warszawie – Maria
- 28.05.1953 – Jan August Kisielewski, Karykatury, reż. Jerzy Rakowiecki – Joasia
- 22.12.1953 – Jerzy Lutowski, Kret, reż. J. Wyszomirski – Teresa
- 05.06.1954 – Bolesław Prus, Pensja pani Latter, reż. Erwin Axer, Teatr Współczesny w Warszawie – Zofia Wencel (gościnnie)
- 07.04.1962 – Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (misterium Dejmka) – reż. Kazimierz Dejmek, Teatr Narodowy w Warszawie
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1947 – Ostatni etap, reż. Wanda Jakubowska – Anielka
- 1956 – Tajemnica dzikiego szybu, reż. Wadim Berestowski – Miksina
- 1957 – Dwie godziny, reż. Stanisław Wohl, Jerzy Wyszomirski
- 1971 – 150 na godzinę, reż. Wanda Jakubowska – żona Wróbla
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (17 sierpnia 1988)[1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (28 marca 1978)[1]
- Warszawski Krzyż Powstańczy (26 maja 1982)[1]
- Srebrny Krzyż Zasługi (22 lipca 1955)[1]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[7]
- Odznaka Weterana Walk „O Niepodległość” (1 września 1995)[1]
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (7 kwietnia 1977)[1]
- Odznaka 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej (11 listopada 1992)[1]
- Medal 200-lecia Teatru Narodowego[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Wniosek o nadanie orderu - odznaczenia (posiadane ordery i odznaczenia) [dostęp 2023-12-27].
- ↑ Życiorys - odręczny [dostęp 2023-12-27].
- ↑ a b Powstańcze Biogramy - Barbara Fijewska [online], www.1944.pl [dostęp 2023-12-27] (pol.).
- ↑ Stanisława Mrozińska, Szkoła Leona Schillera. PWST 1946–1949, Wrocław 1972 i Anna Chojnacka, Leon Schiller w Polsce Ludowej 1946–1954, Warszawa 2015.
- ↑ Nekrolog [dostęp 2023-12-27].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: BARBARA FIJEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02] .
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- S. Mrozińska, Teatr wśród ruin Warszawy: wspomnienia i dokumenty z lat 1944–1945, Warszawa, 1958.
- Z. Wilski, Polskie szkolnictwo teatralne: 1811–1944, Wrocław, 1978.
- M. Fik, Trzydzieści pięć sezonów: Teatry dramatyczne w Polsce w latach 1944–1979, Warszawa, 1981.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Teczka osob. B.F. [w:] Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego – Dział Dokumentacji Teatralnej.
- Barbara Fijewska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10] .
- Barbara Fijewska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Barbara Fijewska w bazie filmpolski.pl
- Barbara Fijewska w bazie IMDb (ang.)
- Barbara Fijewska w bazie Filmweb
- Jeńcy niemieckich obozów jenieckich
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Ludzie związani z Ożarowem Mazowieckim
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Warszawy”
- Odznaczeni Odznaką „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym
- Pochowani w katakumbach cmentarza Powązkowskiego w Warszawie
- Polscy choreografowie
- Polscy pedagodzy
- Polscy reżyserzy teatralni
- Polskie aktorki filmowe
- Polskie aktorki teatralne
- Polskie tancerki
- Urodzeni w 1919
- Zmarli w 2005
- Wykładowcy Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi