Pirinioetako ahuntz

Taxotaula bat irakurtzeko era Pirinioetako ahuntza Kontserbazio egoera: galzorian
Pirinioetako ahuntza Jatorrizko herrialdea(k): Euskal Herria Okzitania Aragoi Katalan Herriak
Sailkapen zientifikoa
Erreinua: Animalia Filuma: Chordata Klasea: Mammalia Ordena: Artiodactyla Familia: Bovidae Generoa: Capra Espeziea: Capra aegagrus
Arraza
Pirinioetar ahuntza

Pirinioetako ahuntza garai batean Euskal Herriko Pirinioetako haranetan zein Pirinio osoan barrena (Aragoi, Okzitania, Katalunia eta Andorra) hartzen duen antzinako ahuntz arraza bat da. Ahuntz hauek Pirinioetako azpiko lautadetan zabaltzen ziren ere bere garaian, Landetan esate baterako.

Zenbait adituentzat ez dago argi Euskal Herriko ahuntz azpigorria eta ` ahuntzaren arteko ezberdintasuna, eta biak arraza berdina lirateke, bata eta bestea azpiarrazak izanik. Hala ere oro har euskal adituek bi arraza bereizten dituzte, eta azpigorria ofizialki bertako arraza izendatuta dago Euskal Autonomia Erkidegoan. Dena den gertuko senideak direla argi dago, eta ahuntz hauek ez bakarrik Pirinioetako mendiak baizik eta Asturiaseraino heltzen dira Kantauriar mendikatean barrena.

Gaur egun arraza Frantzian babestuta dago bere kopurua asko murriztu delako.

Ahuntz azpigorrien eta Pirinioetako ahuntzen arteko ezberdintasunetan sakontzeko:

Sakontzeko, irakurri: «Ahuntz azpigorria»

Ezaugarriak

Pirinioetako ahuntzen samalda, Lourdesen, 1870. edo 1890. hamarkadetan

Ilaia luzea dauka arre ilun edo beltz kolorekoa. Noizean behinka abere zuriak ere badira

Batez besteko tamaina 75tik 85 zentimetrotara da soingurutzera. Pisua berriz 50 kg inguru. Adarrak paraleloan edo zabalean kokatuta egon daitezke.

Ohiturak eta gobernua

Garai batean ohikoa zen Pirinioetako ahuntzak neguan haran aldera jaistea eta bertan belarrondoa ematea bazkatzat. Udaberrian berriz berriro mendi aldera bortuetara igotzen zituzten abereak bertan larretzeko.

Gobernatzeko sistema mixtoa zen. Ahuntz kumeak amak hazten zituen bere esnearekin 15 kg. hartu arte, eta orduan haragitarako saltzen zituzten. Ondoren ahuntz emeak jaisten zituzten esnea lortzeko. Eme bakoitzak batez beste 0,5 eta litro bat ematen du egunero, hau guztia pentzuarekin lagundu gabe.

Ahuntz esnea behi esnearekin nahasten da bertako gazta mota bat egiteko.

Egungo egoera

Pirinioetako ahuntzak.

Egun arraza honetako ahuntz talde gutxi geratzen dira, eta Frantzian babestuta dago.

Gaskoinia Parke Naturalean kokatutako "Landa handiaren museo ekologikoan" arraza honen talde bat mantentzen dute arraza babesteko.

Argazki galeria

• 
• 
• 
• 
•