Кириум

Кириум (₉₆Cm)
Општи својства
Име и симбол	кириум (Cm)
Изглед	металик сребрена, свети виолетово во темница
Кириумот во периодниот систем
	америциум ← кириум → берклиум
Атомски број	96
Стандардна атомска тежина (Ar)	(247)
Категорија	актиноид
Група и блок	група б.б., f-блок
Периода	VII периода
Електронска конфигурација	[Rn] 5f7 6d1 7s2
по обвивка	2, 8, 18, 32, 25, 9, 2
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	1.613 K (1.340 °C)
Точка на вриење	3.383 K (3.110 °C)
Густина близу с.т.	13,51 г/см3
Топлина на топење	13,85 kJ/mol
Атомски својства
Оксидациони степени	6, 4, 3, 2 (амфотерен оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 1,3
Енергии на јонизација	I: 581 kJ/mol
Атомски полупречник	емпириски: 174 пм
Ковалентен полупречник	169±3 пм
	Спектрални линии на кириум
Разни податоци
Кристална структура	двојно шестаголна збиена (дшаз)
Електрична отпорност	1,25 µΩ·m
Магнетно подредување	антиферомагнетичен-парамагнетичен премин на 52 K
CAS-број	7440-51-9
Историја
Наречен по	Според Марија Склодовска-Кири и Пјер Кири
Откриен	Глен Сиборг, Ралф Џејмс, Алберт Гиросо (1944)
Најстабилни изотопи
	Главна статија: Изотопи на кириумот
	преглед; разговор; уреди; \| наводи \| Википодатоци

Кириум (Cm, латински - curium) — актиноид.^[3] Името го добил според презимето на Марија и Пјер Кири (Pierre Curie). Кириум е хемиски доста активен елемент, се разложува во вода и неговата хемиска активност е слична на манган. Кириум обично се јавува со оксидационен број +4. Неговите соли се растворливи во вода. Гради растворливи нитриди, нитрати, сулфиди, сулфати, хлориди, бромиди, нерастворливи соединенија со јаглерод, силициум и фосфор. Во природата се јавува во количини приближно како и калифорниум. Вкупната количина на кириумот на Земјата изнесува 0,0001 грама. Кириум настанува со бомбардирање на плутониум 241, хелиум 4. Гради јон 2+. Овој јон е доста силно редукционо средство. Кириумот ги оксидира: злато, јод, бром, хлор, сулфур и многу други метали.^[4]

Извори

↑ Domanov, V. P.; Lobanov, Yu. V. (October 2011). „Formation of volatile curium(VI) trioxide CmO₃“. Radiochemistry. SP MAIK Nauka/Interperiodica. 53 (5): 453–6. doi:10.1134/S1066362211050018.
↑ ^2,0 ^2,1 Schenkel, R (1977). „The electrical resistivity of 244Cm metal“. Solid State Communications. 23 (6): 389. Bibcode:1977SSCom..23..389S. doi:10.1016/0038-1098(77)90239-3.
↑ Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.
↑ Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.

[CmO3-1] Domanov, V. P.; Lobanov, Yu. V. (October 2011). „Formation of volatile curium(VI) trioxide CmO₃“. Radiochemistry. SP MAIK Nauka/Interperiodica. 53 (5): 453–6. doi:10.1134/S1066362211050018.

[res-2] 2,0 ^2,1 Schenkel, R (1977). „The electrical resistivity of 244Cm metal“. Solid State Communications. 23 (6): 389. Bibcode:1977SSCom..23..389S. doi:10.1016/0038-1098(77)90239-3.

[3] Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.

[4] Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.

[1]

[2]

[3]

[4]