Reichswehra
Reichswehra (niem. Reichswehr) – siły zbrojne Republiki Weimarskiej i III Rzeszy, istniejące w latach 1921–1935.
Sztandar Reichswehry (1921–1933) | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1921 |
Rozformowanie |
21 maja 1935 |
Tradycje | |
Rodowód | |
Kontynuacja | |
Organizacja | |
Rodzaj wojsk |
wojsko zawodowe |
Skład |
Powstanie Reichswehry
edytujTraktat wersalski podpisany 28 czerwca 1919 roku po zakończeniu I wojny światowej przez Niemcy i państwa zwycięskiej koalicji pozwalał Niemcom na utrzymanie niewielkich liczebnie i słabo uzbrojonych sił zbrojnych. Najważniejszymi postanowieniami traktatu wersalskiego w tym zakresie były:
- ograniczenie liczebności wojsk lądowych do 100 000 ludzi;
- ograniczenie liczebności marynarki wojennej do 15 000 ludzi, w tym nie więcej niż 1500 oficerów i chorążych;
- zakazana była obowiązkowa służba wojskowa;
- wojsko nie mogło mieć sztabu generalnego, wywiadu ani kontrwywiadu wojskowego.
- wojska lądowe nie mogły posiadać czołgów, opancerzonych samochodów, broni przeciwlotniczej, najcięższych dział ani artylerii kolejowej. W arsenale Reichswehry mogło być nie więcej niż 102 000 karabinów, 926 karabinów maszynowych, 189 armat 75 mm, 204 haubice 77 mm, 85 haubic 105 mm i 63 armaty 150 mm;
- Niemcy nie mogły posiadać żadnych samolotów wojskowych (przepis miał lukę – dopuszczalne było posiadanie samolotów w celu szkolenia artylerzystów);
- marynarka wojenna nie mogła posiadać okrętów podwodnych, lotnictwa ani artylerii nadbrzeżnej. Dopuszczalne było posiadanie nie więcej niż 6 pancerników, 6 krążowników, 12 niszczycieli i 12 torpedowców;
- wielkość nowo budowanych okrętów była ograniczona (wyporność ograniczona do 10 000 ton dla pancerników, 6000 ton dla krążowników, 800 ton dla niszczycieli i 200 ton dla torpedowców);
- niemieckie firmy nie mogły produkować ani nawet prowadzić prac badawczych nad zakazanymi rodzajami broni (wspomnianych wyżej);
- materiały wojenne mogły być trzymane jedynie w 3 arsenałach. Amunicję mogły produkować tylko cywilne fabryki wyznaczone przez traktat wersalski. Zarówno roczna produkcja amunicji, jak i jej ilość jaka mogła być trzymana w magazynach była ściśle określona przez traktat;
- wszystkie twierdze miały zostać całkowicie rozbrojone, a część (na zachodniej granicy, wyspie Helgoland, na wybrzeżu Bałtyku) całkowicie rozebrana. Budowa nowych fortyfikacji była zakazana. Tylko twierdza w Królewcu mogła być uzbrojona, ale w nie więcej niż 38 dział, w tym 16 przeciwlotniczych, z ograniczonym zapasem amunicji;
- w strefie zdemilitaryzowanej (obszar na zachód od Renu i do odległości 50 km na wschód od tej rzeki) Niemcy nie mogły mieć stale ani tymczasowo żadnych wojsk, fortyfikacji, baz materiałowych ani przeprowadzać tam manewrów;
- szkolenie podoficerów i oficerów mogło się odbywać tylko w czterech ośrodkach: szkole piechoty w Dreźnie, szkole kawalerii w Hanowerze, szkole artylerii w Jüterbogu oraz szkole wojsk inżynieryjnych w Monachium.
W miejsce dotychczasowej Armii Cesarstwa Niemieckiego zostały utworzone w roku 1919 tymczasowe siły zbrojne (Übergangsheer), a ostatecznie w 1921 roku Reichswehra, składająca się z armii (Reichsheer) i marynarki wojennej (Reichsmarine). Jej podstawowym zadaniem było utrzymywanie porządku wewnętrznego i ochrona granic.
Skład i organizacja Reichswehry
edytujReichsheer
edytujNiemcy administracyjnie podzielono na 7 okręgów wojskowych (Wehrkreiskommando). Wojsko było zgrupowane w dwie "grupy dowodzenia" (Gruppenkomando, w Berlinie i Kassel), w skład których wchodziło 7 dywizji piechoty (stacjonujące w: Królewcu, Szczecinie, Berlinie, Dreźnie, Stuttgarcie, Münsterze i Monachium; tam też znajdowały się dowództwa okręgów wojskowych) i 3 dywizje kawalerii. Dywizja piechoty posiadała 3 pułki piechoty, szwadron kawalerii, pułk artylerii (3 grupy), batalion inżynieryjny, sekcję łączności, 2 sekcje transportowe (samochodową i konną) oraz sekcję medyczną. Natomiast dywizja kawalerii posiadała 6 pułków kawalerii i grupę artylerii konnej. Łącznie w armii było:
- 21 pułków piechoty – każdy miał 3 bataliony piechoty, batalion szkolny i kompanię moździerzy
- 18 pułków kawalerii – każdy po 4 szwadrony liniowe i 1 szwadron szkolny (dodatkowo było 7 szwadronów kawalerii dywizyjnej)
- 24 grupy artylerii – każda po 3 baterie
- 7 batalionów inżynieryjnych – każdy z 2 kompaniami saperów, kompanią pontonową i sekcją reflektorów plot.
Dyslokacja dywizji Reichswehry i pododdziałów wchodzących w ich skład na terytorium Rzeszy przedstawiała się następująco na dzień 1 stycznia 1921 roku[1]:
- 1. Dywizja Reichswehry w Królewcu
- 1. (Pruski) Pułk Piechoty w Królewcu
- I. Batalion w Królewcu
- II. Batalion w Tylży
- III. Batalion w Wystruciu i Gąbinie
- batalion uzupełniający w Królewcu
- 2. (Pruski) Pułk Piechoty w Olsztynie
- I. Batalion (strzelców) w Olsztynie
- II. Batalion w Kętrzynie
- III. Batalion w Giżycku
- batalion uzupełniający w Olsztynie
- 3. (Pruski) Pułk Piechoty w Iławie
- I. Batalion w Kwidzynie i Malborku
- II. Batalion w Iławie
- III. Batalion w Ostródzie
- batalion uzupełniający w Malborku
- 2. Dywizja Reichswehry w Szczecinie
- 4. (Pruski) Pułk Piechoty w Kołobrzegu
- I. Batalion w Stargardzie
- II. Batalion (strzelców) w Kołobrzegu
- III. Batalion w Wałczu i Pile
- batalion uzupełniający w Szczecinku
- 5. (Pruski) Pułk Piechoty w Szczecinie
- I. Batalion w Szczecinie
- II. Batalion w Prenzlau i Angermünde
- III. Batalion w Rostocku
- batalion uzupełniający w Greifswaldzie
- 6. Pułk Piechoty w Lubece
- I. (Meklemburski) Batalion w Schwerinie
- II. (Hanzeatycki) Batalion w Lubece i Eutinie
- III. (Pruski) Batalion we Flensburgu
- (Pruski) Batalion uzupełniający w Ratzeburgu
- 3. Dywizja Reichswehry w Berlinie
- 7. (Pruski) Pułk Piechoty w Świdnicy
- I. Batalion w Brzegu i Nysie
- II. Batalion (strzelców) w Jeleniej Górze i Kłodzku
- III. Batalion we Wrocławiu
- batalion uzupełniający w Świdnicy
- 8. (Pruski) Pułk Piechoty we Frankfurcie nad Odrą
- I. Batalion we Frankfurcie nad Odrą
- II. Batalion w Legnicy i Głogowie
- III. Batalion w Zgorzelcu
- batalion uzupełniający w Lubinie
- 9. (Pruski) Pułk Piechoty w Poczdamie
- I. Batalion w Poczdamie
- II. Batalion w Lichterfelde i Wünsdorfie
- III. Batalion w Szpandawie
- batalion uzupełniający w Poczdamie
- 4. Dywizja Reichswehry w Dreźnie
- 10. (Saski) Pułk Piechoty w Poczdamie
- I. Batalion (strzelców) w Dreźnie
- II. Batalion w Budziszynien
- III. Batalion we Freibergu i Miśni
- batalion uzupełniający w Löbau
- 11. (Saski) Pułk Piechoty w Lipsku
- I. Batalion w Glauchau
- II. Batalion w Lipsku
- III. Batalion w Lipsku
- batalion uzupełniający w Torgau
- 12. Pułk Piechoty w Halberstadcie
- I. (Anhalcki) Batalion w Dessau i Zerbst
- II. (Pruski) Batalion w Kwedlinburgu
- III. (Pruski) Batalion w Magdeburgu
- (Pruski) Batalion uzupełniający w Halberstadcie
- 5. Dywizja Reichswehry w Stuttgarcie
- 13. (Wirtemberski) Pułk Piechoty w Ludwigsburgu
- I. Batalion w Ulmie
- II. Batalion w Stuttgarcie – Bad Canstatt
- III. Batalion w Ludwigsburgu
- batalion uzupełniający w Schwäbisch Gmünd
- 14. (Badeński) Pułk Piechoty w Konstancji
- I. Batalion w Konstancji
- II. Batalion w Tybindze
- III. Batalion w Meiningen
- batalion uzupełniający w Donaueschingen i Villingen
- 15. Pułk Piechoty w Kassel
- I. (Heski) Batalion w Giessen
- II. (Turyński) Batalion w Eisenach i Sondershausen
- III. (Pruski) Batalion (strzelców) w Kassel
- (Heski) Batalion uzupełniający w Marburgu
- 6. Dywizja Reichswehry w Münsterze
- 16. Pułk Piechoty w Oldenburgu
- I. (Hanzeatycki) Batalion w Bremie
- II. (Pruski) Batalion w Hanowerze
- III. (Oldenburski) Batalion w Odlenburgu
- (Pruski) Batalion uzupełniający w Osnabrück
- 17. Pułk Piechoty w Brunszwiku
- I. (Brunszwicki) Batalion w Brunszwiku
- II. (Pruski) Batalion w Getyndze
- III. (Pruski) Batalion (strzelców) w Goslarze
- (Pruski) Batalion uzupełniający w Celle
- 18. Pułk Piechoty w Paderborn
- I. (Pruski) Batalion w Paderborn
- II. (Pruski) Batalion w Münsterze
- III. (Schaumburg-Lippski i Pruski) Batalion w Bückeburgu i Hameln
- (Lippski) Batalion uzupełniający w Detmold
- 7. Dywizja Reichswehry w Monachium
- 19. (Bawarski) Pułk Piechoty w Monachium
- I. Batalion w Monachium
- II. Batalion w Augsburgu
- III. Batalion w Kempten i Lindau
- batalion uzupełniający w Landshut
- 20. (Bawarski) Pułk Piechoty w Ratyzbonie
- I. Batalion w Ratyzbonie
- II. Batalion w Ingolstadcie
- III. Batalion w Pasawie
- batalion uzupełniający w Ambergu
- 21. (Bawarski) Pułk Piechoty w Norymberdze
- I. Batalion w Würzburgu
- II. Batalion w Norymberdze
- III. Batalion w Bayreuth
- batalion uzupełniający w Erlangen
- 1. Dywizja Kawalerii we Frankfurcie nad Odrą
- 1. (Pruski) Pułk Rajtarów w Tylży
- 1. Szwadron w Tylży
- 2. Szwadron w Wystruciu
- 3. Szwadron w Wystruciu
- 4. Szwadron w Tylży
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Wystruciu
- 2. (Pruski) Pułk Rajtarów w Węgorzewie, tymczasowo w Królewcu
- 1. Szwadron w Ełku, tymczasowo w Królewcu
- 2. Szwadron w Ełku, tymczasowo w Królewcu
- 3. Szwadron w Olszynie, tymczasowo w Dobrym Mieście
- 4. Szwadron w Olszynie, tymczasowo w Węgorzewie
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Olsztynie, tymczasowo w Węgorzewie
- 6. Szwadron w Królewcu
- 3. (Pruski) Pułk Rajtarów w Rathenow
- 1. Szwadron w Rathenow
- 2. Szwadron w Rathenow
- 3. Szwadron w Stendalu
- 4. Szwadron w Stendalu
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Rathenow
- 4. (Pruski) Pułk Rajtarów w Poczdamie
- 1. Szwadron w Poczdamie
- 2. Szwadron w Poczdamie
- 3. Szwadron w Poczdamie
- 4. Szwadron w Poczdamie
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Poczdamie
- 6. Szwadron w Poczdamie
- 5. (Pruski) Pułk Rajtarów w Słupsku
- 1. Szwadron w Białogardzie
- 2. Szwadron w Białogardzie
- 3. Szwadron w Słupsku
- 4. Szwadron w Słupsku
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Słupsku
- 6. (Pruski) Pułk Rajtarów w Pasewalku
- 1. Szwadron w Pasewalku
- 2. Szwadron w Pasewalku, tymczasowo w Schwedt
- 3. Szwadron w Demmin
- 4. Szwadron w Schwedt
- 5. Szwadron (uzupelniający) w Pasewalku
- 6. Szwadron w Demminie
- 2. Dywizja Kawalerii we Wrocławiu
- 7. (Pruski) Pułk Rajtarów we Wrocławiu
- 1. Szwadron we Wrocławiu
- 2. Szwadron we Wrocławiu
- 3. Szwadron w Oławie
- 4. Szwadron w Oławie
- 5. Szwadron (uzupełniający) we Wrocławiu
- 8. (Pruski) Pułk Rajtarów w Oleśnicy
- 1. Szwadron w Miliczu
- 2. Szwadron w Oleśnicy
- 3. Szwadron w Miliczu
- 4. Szwadron w Namysłowie
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Bierutowie
- 9. (Pruski) Pułk Rajtarów w Fürstenwalde
- 1. Szwadron w Fürstenwalde
- 2. Szwadron w Fürstenwalde
- 3. Szwadron w Beeskow, tymczasowo w Jüterbogu
- 4. Szwadron w Beeskow, tymczasowo w Perlebergu
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Fürstenwalde
- 10. (Pruski) Pułk Rajtarów w Sulechowie
- 1. Szwadron w Torgau
- 2. Szwadron w Torgau
- 3. Szwadron w Sulechowie
- 4. Szwadron w Sulechowie
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Sulechowie
- 11. (Pruski) Pułk Rajtarów w Lubiniu, a od 1922 – w Prudniku
- 1. Szwadron w Lubiniu
- 2. Szwadron w Lubiniu
- 3. Szwadron w Szprotawie, tymczasowo w Perlebergu, później w Prudniku
- 4. Szwadron w Szprotawie, tymczasowo w Perlebergu, później w Prudniku
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Lubinie, później w Oławie
- 12. (Saski) Pułk Rajtarów w Dreźnie
- 1. Szwadron w Grimma
- 2. Szwadron w Grossenhain
- 3. Szwadron w Grimma
- 4. Szwadron w Grossenhain
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Dreźnie
- 6. Szwadron w Dreźnie
- 3. Dywizja Kawalerii w Weimarze
- 13. (Pruski) Pułk Rajtarów w Hanowerze
- 1. Szwadron w Hanowerze
- 2. Szwadron w Hanowerze
- 3. Szwadron w Lüneburgu
- 4. Szwadron w Lüneburgu
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Hanowerze
- 14. Pułk Rajtarów w Ludwigslust
- 1. (Meklemburski) Szwadron w Ludwigslust
- 2. (Meklemburski) Szwadron w Parchimiu
- 3. (Pruski) Szwadron w Szlezwiku
- 4. (Pruski) Szwadron w Szlezwiku
- 5. (Pruski) Szwadron (uzupełniający) w Ludwigslust
- 15. (Pruski) Pułk Rajtarów w Paderborn
- 1. Szwadron w Paderborn
- 2. Szwadron w Paderborn
- 3. Szwadron w Münsterze
- 4. Szwadron w Münsterze
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Paderborn
- 6. Szwadron w Münsterze
- 16. Pułk Rajtarów w Langensalza, następnie w Erfurcie
- 1. (Pruski) Szwadron w Hofgeismar (później w Erfurcie)
- 2. (Pruski) Szwadron w Hofgeismar
- 3. (Heski) Szwadron w Lagensalzy, tymczasowo w Hofgeismar
- 4. (Pruski) Szwadron w Langensalzy
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Langensalzy
- 6. Szwadron w Kassel (później w Erfurcie)
- 17. (Bawarski) Pułk Rajtarów w Bambergu (podlegał bawarskiej 7. Dywizji)
- 1. Szwadron w Bambergu
- 2. Szwadron w Ansbach
- 3. Szwadron w Ansbach
- 4. Szwadron w Straubing
- 5. Szwadron (uzupełniający) w Bambergu, tymczasowo w Bayreuth
- 6. Szwadron w Straubingu
- 18. (Bawarski) Pułk Rajtarów w Stuttgarcie – Bad Canstatt
- 1. (Wirtemberski) Szwadron w Ludwigsburgu
- 2. (Wirtemberski) Szwadron w Bad Canstatt
- 3. (Badeński) Szwadron w Ludwigsburgu
- 4. (Badeński) Szwadron w Ludwigsburgu
- 5. (Wirtemberski) Szwadron (uzupełniający) w Bad Canstatt
- 1. (Pruski) Pułk Artylerii w Królewcu
- I. Dywizjon w Insterburgu
- II. Dywizjon w Królewcu
- III. Dywizjon w Olsztynie
- bateria uzupełniająca w Królewcu
- 2. (Pruski) Pułk Artylerii w Schwerinie
- I. Dywizjon w Szczecinie
- II. Dywizjon w Güstrow i Schwerinie
- III. Dywizjon w Itzehoe
- bateria uzupełniająca w Schwerinie
- 3. (Pruski) Pułk Artylerii we Frankfurcie nad Odrą
- I. Dywizjon w Świdnicy (początkowo II. Dywizjon)
- II. Dywizjon we Frankfurcie nad Odrą (początkowo I. Dywizjon)
- III. Dywizjon w Jüterbogu
- bateria uzupełniająca w Poczdamie
- IV. Dywizjon (konny) w Poczdamie (11. – 13. Baterie)
- V. Dywizjon (konny) w Żaganiu i Szprotawie (14. – 16. Baterie)
- 4. Pułk Artylerii w Dreźnie
- I. (Pruski) Dywizjon w Halberstadt
- II. (Saski) Dywizjon w Bautzen
- III. (Saski) Dywizjon w Dreźnie
- bateria uzupełniająca w Dreźnie
- 5. Pułk Artylerii w Fuldzie
- I. (Hesko-pruski) Dywizjon w Fuldzie (początkowo II.)
- II. (Badeński) Dywizjon w Ulmie (początkowo I.)
- III. (Wirtemberski) Dywizjon w Ludwigsburgu
- (Wirtemberska) Bateria uzupełniająca w Ulmie
- 11. (Pruska) Bateria (konna) we Fritzlarze
- 6. (Pruski) Pułk Artylerii w Minden
- I. Dywizjon w Minden
- II. Dywizjon w Minden
- III. Dywizjon w Hanowerze i Wolfenbüttel
- bateria uzupełniająca w Hanowerze
- IV. Dywizjon (konny) w Verden (11. i 12. Baterie)
- 7. (Bawarski) Pułk Artylerii w Norymberdze
- I. Dywizjon w Würzburgu
- II. Dywizjon w Landsbergu nad Lechem i Monachium
- III. Dywizjon w Norymberdze i Fürth
- bateria uzupełniająca w Erlangen
- 1. (Pruski) Batalion Saperów w Królewcu
- 2. (Pruski) Batalion Saperów w Szczecinie
- 3. (Pruski) Batalion Saperów w Kostrzynie
- 4. (Pruski) Batalion Saperów w Magdeburgu
- 5. Batalion Saperów w Ulm (1. (Pruska) Kompania w Neu-Ulmie, 2. (Wirtemberska) Kompania w Ulmie)
- 6. (Pruski) Batalion Saperów w Minden
- 7. (Bawarski) Batalion Saperów w Monachium
Etatowo (1927–1932) Reichswehra miała 4291 oficerów, 20 880 podoficerów i 74 020 szeregowców, razem 99 191 żołnierzy. Według rodzajów wojsk liczba żołnierzy była następująca: piechota – 52 689, kawaleria – 15 991, artyleria – 10 827, saperzy – 2870, łączność – 2156, transport – 5733, służby medyczne i weterynaryjne – 3349, pozostałe – 5576.
Reichsmarine
edytujPo I wojnie światowej znacznie ograniczono wielkość marynarki wojennej. W 1913 roku łączny tonaż floty niemieckiej wynosił 1 033 700 ton, w 1919 roku – 646 500 ton, a w 1933 roku 152 480 ton. W okresie międzywojennym zbudowano pewną ilość nowych okrętów, jednak ich wielkość i uzbrojenie były ograniczone przez traktat wersalski.
W 1933 roku Reichsmarine posiadała:
- 1 nowoczesny pancernik kieszonkowy "Deutschland" (wszedł do służby w 1933)
- 6 starych pancerników "Hannover", "Schleswig-Holstein", "Schlesien", "Hessen", "Elsass" i "Braunschweig" (z lat 1904–1908)
- 5 nowoczesnych krążowników lekkich "Leipzig", "Köln", "Königsberg", "Karlsruhe" i "Emden" (z lat 1926–1931)
- 3 stare krążowniki "Berlin", "Hamburg" i "Amazone" (z lat 1901–1905)
- 12 niszczycieli klas "Möwe" i "Wolf" (z lat 1926–1928) – później klasyfikowane jako torpedowce z racji małej wyporności
- 20 torpedowców różnych klas z lat 1906–1913
- 84 inne jednostki (trałowce, patrolowce, okręty logistyczne itd.)
Należy zwrócić uwagę, że liczba jednostek jeszcze przed dojściem do władzy nazistów była powyżej dozwolonych.
Budżet
edytujRoczny budżet sił zbrojnych w okresie międzywojennym wynosił z reguły 600–700 milionów reichsmarek. W roku budżetowym 1932/33 było to 634 mln reichsmarek, co stanowiło zaledwie ok. 0,7% PKB Niemiec. Potem wydatki gwałtownie podskoczyły, jednak w 1935 roku Niemcy ostatni raz ujawniły wielkość tych wydatków (wyniosły 894 mln reichsmarek w roku 1934/35, czyli ok. 1,2% PKB).
Zbrojenia i koniec Reichswehry
edytujOgraniczenia traktatowe pozbawiały Niemcy właściwie jakichkolwiek możliwości obronnych. Armia była w pełni zawodowa i służyli w niej wyłącznie najlepsi z najlepszych, ale i tak bez ciężkiego sprzętu nie byliby w stanie w razie konfliktu zbyt wiele zdziałać.
Z traktatu wywiązywano się w latach 20. sumiennie, choć starano się obchodzić przepisy jak tylko się dało, np. Niemcy tworzyli lotnictwo pod pozorem wspomagania szkolenia artylerzystów (co dopuszczał traktat), a niemieckie firmy prowadziły badania nad zakazanymi rodzajami uzbrojenia używając swoich zagranicznych filii (np. Boforsa w Szwecji). Jednak jeszcze przed dojściem do władzy nazistów rząd niemiecki zaczął łamać postanowienia traktatu – w 1932/1933 roku liczba żołnierzy przekroczyła dopuszczalny limit, ilość zmagazynowanego uzbrojenia także przekraczała limity, prowadzono nielegalne prace nad samolotami bojowymi i czołgami. W najgłębszej tajemnicy utworzono wywiad i kontrwywiad.
Po dojściu do władzy przez Adolfa Hitlera w styczniu 1933 roku zaczęto szybko rozbudowywać siły zbrojne łamiąc dalsze postanowienia traktatu wersalskiego. Już w październiku 1934 roku, w ramach realizacji planu "A", Reichsheer liczył 240 000 żołnierzy (21 dywizji piechoty, 2 kawalerii i 1 lekką pancerną). W 1934 roku utworzono 2 okręgi wojskowe, rok później następny. 16 marca 1935 roku wprowadzono powszechną służbę wojskową (pierwszy rocznik wcielono do wojska 1 listopada). W tym miesiącu ustalono, że armia będzie się składać z 12 korpusów, 36 dywizji piechoty i 3 dywizji pancernych (450 000 żołnierzy). Zaczęto intensywnie rozbudowywać flotę (pod koniec 1935 roku miała 14 okrętów podwodnych, chociaż pierwsze przyjęto do służby już po rozwiązaniu Reichswehry). W 1933 roku zaczęto formować lotnictwo bojowe (w oparciu o kadry cywilnych aeroklubów). 9 marca 1935 roku oficjalnie utworzono lotnictwo (Luftwaffe) jako samodzielny rodzaj sił zbrojnych. Pod koniec roku Luftwaffe miało 6 okręgów z 33 dywizjonami (13 lotniczych, 19 przeciwlotniczych i 1 łączności).
21 maja 1935 roku Reichswehrę rozwiązano, tworząc Wehrmacht.
Przypisy
edytuj- ↑ Georg Tessin, Deutsche Verbände und Truppen 1918 – 1939, Osnabrück 1974, ss. 189 - 202.
Bibliografia
edytuj- League of Nations Armaments Yearbook 1930/1931, 1934 (i za inne lata)
- Feldgrau.com
- Encyklopedia II Wojny Światowej, Ministerstwo Obrony Narodowej 1975.
- Georg Tessin: Deutsche Verbände und Truppen 1918 – 1939, Osnabrück 1974.