IV Brygada Piechoty Legionów

IV Brygada Piechoty Legionów
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1921
Nazwa wyróżniająca	„Legionów”
	Dowódcy
Pierwszy	ppłk Gustaw Truskolaski
Ostatni	ppłk Mieczysław Smorawiński
	Działania zbrojne
	wojna polsko-bolszewicka; Bitwa pod Długosiodłem; bitwa nad Niemnem (20–26 IX 1920)
	Organizacja
Dyslokacja	garnizon Kielce; (Okręg Generalny Nr III)
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	2 Dywizja Piechoty Legionów
Skład	4 pp Leg i 24 pp

IV Brygada Piechoty Legionów (IV BP Leg.) – brygada piechoty Wojska Polskiego II RP.

IV Brygada Piechoty Legionów została sformowana wiosną 1919, w składzie 2 Dywizji Piechoty Legionów.

W październiku 1921 dowództwo IV BP Leg. zostało rozformowane, 4 pp Leg. podporządkowany bezpośrednio dowódcy 2 DP Leg., a 24 pp włączony w skład nowo powstałej 27 Dywizji Piechoty.

Walki brygady

Walczące pod Jabłonką Kościelną oddziały grupy gen. Lucjana Żeligowskiego poniosły klęskę. 34 pułk piechoty został niemal całkowicie rozbity, a pozostałe pułki 10 Dywizji Piechoty wycofały się na pozycje na wschód od Wyszkowa^[a]. Tam 28 i 29 pułki piechoty otrzymały uzupełnienia^[1].

Wieczorem 8 sierpnia gen. Lucjan Żeligowski wydał rozkaz dokonania wypadu na Długosiodło w celu rozbicia sowieckiej dywizji. Następnego dnia przez Przetycz na Długosiodło ruszyła IV Brygada Piechoty Legionów, a przez Augustowo – Blochy maszerował 35 pułk piechoty. Działania grupy wypadowej ubezpieczał, nacierający na Łączkę, 29 pułk piechoty^[1]^[2].

Oddziały wypadowe utorowały sobie drogę do celu wypadu, ale odwody 11 Dywizji Strzelców twardo broniły Długosiodła. Około południa pod miejscowością doszło do ciężkich walk z oddziałami sowieckiej 33 Dywizji Strzelców. Jej 98 Brygada odrzuciła nacierający 29 pułk piechoty i zagroziła prawemu skrzydłu 35 pułku piechoty.

Ocena sytuacji dokonana przez gen. Lucjana Żeligowski skłoniła go do wydania rozkazu zaniechania działań zaczepnych i powrotu na stanowiska wyjściowe. Jednak uwikłany w walce z 98 BS polski 29 pułk piechoty nie zdążył zorganizować obrony na pozycjach pod Nową Wsią i Sowieci opanowali miejscowość, a kontynuując dalej natarcie, zmusili do odwrotu resztki 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. IV Brygada Piechoty Legionów oderwała się od nieprzyjaciela dopiero po wsparciu plutonu czołgów. Do działań opóźniających wszedł także przewieziony na pole bitwy samochodami odwodowy 67 pułk piechoty^[1]

Osobny artykuł: bitwa pod Długosiodłem.

Mapy walk brygady

Obsada personalna dowództwa

Dowódcy brygady:

ppłk Gustaw Truskolaski (1919)
płk piech. Kazimierz Liber (11 XI 1919 - 14 X 1920)
ppłk Mieczysław Smorawiński (1 VIII 1920 - 2 IX 1921 → dowódca piechoty dywizyjnej 2 DP Leg.)

adiutant - por. Tomasz Obertyński)

Organizacja

dowództwo IV Brygady Piechoty Legionów
4 pułk piechoty Legionów
24 pułk piechoty

Zobacz też

Uwagi

↑ W owym czasie w skład grupy gen. Lucjana Żeligowskiego wchodziły: 10 DP, 17 DP, resztki 2 DL-B, IV BPLeg., 13 p.uł., 41 pp, 201 pp, 35 pp, pluton czołgów, pociąg pancerny „Mściciel”^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Odziemkowski 2004 ↓, s. 96.
↑ Brzychaczek 1929 ↓, s. 42-43.

Bibliografia

Władysław Brzychaczek: Zarys historji wojennej 35-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Bitwa niemeńska 29 VIII - 18 X 1920. Dokumenty operacyjne. Część I (29 VIII - 19 IX), oprac. i przygotowanie do druku zespół pod redakcją Marka Tarczyńskiego, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1998, ISBN 83-867893-05-6, s. 292, 313.
Witold Jarno, Okręg Generalny nr III Kielce w latach 1918-1921, Wydawnictwo Ibidem, Łódź 2003, ISBN 83-88679-31-7.
Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.

[2] W owym czasie w skład grupy gen. Lucjana Żeligowskiego wchodziły: 10 DP, 17 DP, resztki 2 DL-B, IV BPLeg., 13 p.uł., 41 pp, 201 pp, 35 pp, pluton czołgów, pociąg pancerny „Mściciel”^[1].

[CITEREFOdziemkowski200496-1] Odziemkowski 2004 ↓, s. 96.

[CITEREFBrzychaczek192942-43-3] Brzychaczek 1929 ↓, s. 42-43.

[a]

[1]

[2]

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna