Drzewica (miasto)

Drzewica
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Zamek renesansowy
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	opoczyński
Gmina	Drzewica
Prawa miejskie	1429–1870, 1987
Burmistrz	Janusz Bernard Reszelewski
Powierzchnia	4,9 km²
Populacja (31.12.2023); • liczba ludności; • gęstość	; 3526; 719,6 os./km²
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	26-340
Tablice rejestracyjne	EOP
	Położenie na mapie Polski Drzewica
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Drzewica
	Położenie na mapie powiatu opoczyńskiego Drzewica
	Położenie na mapie gminy Drzewica Drzewica
	51°26′49″N 20°28′19″E/51,446944 20,471944
TERC (TERYT)	1007024
SIMC	0973346
	Urząd miejskiul. Staszica 2; 26-340 Drzewica
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Drzewica – miasto w woj. łódzkim, w powiecie opoczyńskim, siedziba gminy Drzewica. Położone nad rzeką Drzewiczką, na Wzniesieniach Południowomazowieckich, historycznie w Małopolsce.

Według danych GUS z 31 grudnia 2023 r. miasto liczyło 3526 mieszkańców^[1].

Siedziba fabryki nakryć stołowych "Gerlach" działającej od końca XIX stulecia. Prawa miejskie w latach 1429–1869 i od 1987 r.

W 1921 mieszkały tu 1662 osoby. We wsi znajdował się kościół katolicki i synagoga^[2].

W końcu sierpnia 1942 r. Drzewica została opanowana przez oddział Gwardii Ludowej pod dowództwem Józefa Roguskiego ps. "Wilk". Zniszczono urząd gminy i posterunek policji. Uwolniono 15 chłopów aresztowanych za niedostarczenie kontyngentów^[3]. 22 stycznia 1943 miała w tym mieście miejsce zbrodnia na tle rabunkowo-ideologicznym, (zdaniem historyków związanych ze środowiskiem kombatanckim GL-AL będąca odpowiedzią na wcześniejszy mord na kilku członkach GL^[4]) dokonana przez komunistycznych partyzantów z oddziału Gwardii Ludowej pod dowództwem Izraela „Lwa” Ajzenmana^[5].

Osobny artykuł: Mord w Drzewicy.

Po wojnie ku czci partyzantów zbudowano na rynku w Drzewicy pomnik^[6].

Położenie

Miasto leży we wschodnim krańcu województwa łódzkiego, w zachodniej części Równiny Radomskiej^[7].

Od północy, wschodu i południa otoczona jest lasami.

Przez miasteczko przepływa rzeka Drzewiczka, prawy dopływ Pilicy, o naturalnym, meandrowym brzegu. Jej wody zasilają Zalew Drzewicki, spełniający funkcje retencyjno-rekreacyjne, o powierzchni 82 ha. Przez Drzewicę przepływa także rzeka Brzuśnia o pierwszej klasie czystości wody.

Historycznie należy do Małopolski. Leżało w ziemi sandomierskiej, następnie w województwie sandomierskim (w ziemi radomskiej^[8]).

Miasto prywatne Królestwa Kongresowego położone było w 1827 roku w powiecie opoczyńskim, obwodzie opoczyńskim województwa sandomierskiego^[9].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa radomskiego.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2023^[1]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	3526	100	1814	51,45	1712	48,55

Piramida wieku mieszkańców Drzewicy w 2014 roku^[10].

Ludzie związani z Drzewicą

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Drzewicy (województwo łódzkie).

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[11] na listę zabytków wpisane są obiekty:

kościół św. Łukasza, nr rej.: 297/A/56 z 26.10.1956, 338/A/67 z 21/06.1967 oraz 48/A z 7.05.1980
cmentarz parafialny rzymskokatolicki, ul. Cmentarna, poł. XIX, nr rej.: 473/A z 5.11.1991
cmentarz żydowski, ul. Kolejowa, XIX-1942, nr rej.: 472/A z 5.11.1991
zespół zamkowy:
- zamek (ruina), 1527-35, nr rej.: 47/A z 28.04.1980, gotycko-renesansowy
- dwór (na podzamczu), XIX, nr rej.: 46/A z 28.04.1980
- park (pozostałości), XIX, nr rej.: 46/A z 28.04.1980

Sport

W mieście, od 1924 roku, działa klub piłki nożnej Gerlach Drzewica, występujący w klasie okręgowej^[12].

Na początku lat 80.^[13] wybudowano sztuczny tor kajakarstwa górskiego (zmodernizowany w 2005), jedyny w Polsce położony na terenach nizinnych^[14]. Jednocześnie (od ok. 1978 r.) rozwijał się klub kajakowy działający obecnie pod nazwą Ludowy Klub Kajakowy Drzewica^[13]. W 2018 r. upamiętniono sukcesy kajakarzy związanych z tym klubem poprzez utworzenie Skweru im. Drzewickich Olimpijczyków^[15].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2024-05-15].
↑ Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire da la Pologne (y Compris la V.L. de Dantzig), Warszawa 1930, s. 203 .
↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 259
↑ Czesław Brzoza, Andrzej Sowa Historia Polski 1918-1945 2006 str. 633
↑ PiotrP. Gontarczyk PiotrP., Polska Partia Robotnicza : droga do władzy, 1941-1944, Warszawa: Fronda, 2006, s. 184-186, ISBN 83-60335-75-3 .
↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 609
↑ Jerzy Kondracki, Andrzej Richling: Atlas Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, 1994.
↑ Sebastian Piątkowski (red.): Z dziejów Radomia i regionu radomskiego w XVIII i XIX wieku. Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 1997, s. 7.
↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 108.
↑ Drzewica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].
↑ Informacja o klubie na jego oficjalnej stronie [online] [dostęp 2020-07-14] (pol.).
↑ ^a ^b Historia kajakarstwa w Drzewicy [online], Ludowy Klub Kajakowy Drzewica [dostęp 2024-09-27] .
↑ Tor kajakowy [online], www.drzewica.pl, 16 września 2013 [dostęp 2020-03-14] (pol.).
↑ AndrzejA. Wdowski AndrzejA., 40-lecie kajakarstwa w Drzewicy. Odsłonięto Skwer im. Drzewickich Olimpijczyków, upamiętniający sławnych kajakarzy i trenerów [online], Nasze Miasto Opoczno, 8 października 2018 [dostęp 2024-09-27] .

Linki zewnętrzne

Zamek w Drzewicy na stronie Zamki i Pałace województwa łódzkiego
Wojciech Jaskuła: Polska. Drzewica – nad Brzuśnią i Drzewiczką. Gazeta.pl, 2010-11-22. [dostęp 2018-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-27)]. (pol.).
Historia Żydów w Drzewicy na portalu Wirtualny Sztetl
Wirtualny Spacer 360° po Zamku w Drzewicy (zamekdrzewica.republika.pl). zamekdrzewica.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)].
Drzewica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 182 .
Drzewica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 444 .
Archiwalne widoki i publikacje związane z miejscowością w bibliotece Polona

[gus_lud-1] Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2024-05-15].

[2] Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire da la Pologne (y Compris la V.L. de Dantzig), Warszawa 1930, s. 203 .

[3] Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 259

[4] Czesław Brzoza, Andrzej Sowa Historia Polski 1918-1945 2006 str. 633

[PPR-5] PiotrP. Gontarczyk PiotrP., Polska Partia Robotnicza : droga do władzy, 1941-1944, Warszawa: Fronda, 2006, s. 184-186, ISBN 83-60335-75-3 .

[6] Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 609

[7] Jerzy Kondracki, Andrzej Richling: Atlas Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, 1994.

[8] Sebastian Piątkowski (red.): Z dziejów Radomia i regionu radomskiego w XVIII i XIX wieku. Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 1997, s. 7.

[9] Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 108.

[populacja2016-10] Drzewica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[11] NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].

[12] Informacja o klubie na jego oficjalnej stronie [online] [dostęp 2020-07-14] (pol.).

[:0-13] Historia kajakarstwa w Drzewicy [online], Ludowy Klub Kajakowy Drzewica [dostęp 2024-09-27] .

[14] Tor kajakowy [online], www.drzewica.pl, 16 września 2013 [dostęp 2020-03-14] (pol.).

[15] AndrzejA. Wdowski AndrzejA., 40-lecie kajakarstwa w Drzewicy. Odsłonięto Skwer im. Drzewickich Olimpijczyków, upamiętniający sławnych kajakarzy i trenerów [online], Nasze Miasto Opoczno, 8 października 2018 [dostęp 2024-09-27] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Siedziba gminy	Drzewica
Wsie	Augustów Brzustowiec Brzuza Dąbrówka Domaszno Giełzów Idzikowice Jelnia Krzczonów Radzice Duże Radzice Małe Strzyżów Świerczyna Trzebina Werówka Zakościele Żardki Żdżary
Integralne części wsi	Brzustowiec-Kolonia Brzuza-Kolonia Carki Choinki Dąbrówka-Kolonia Doły Domaszno-Kolonia Dział Górki (Brzustowiec) Górki (Trzebinia) Grabiny Jabłonny Kamyków Kolonia Komorniki Krzczonów-Kolonia Letnisko Malinie Miedzka Piaski Podbrzóza Podchoiny Podgościniec Podlipów Poręby Przedewś Przydziałki Radzice-Kolonia Smugi Stara Wieś Strzegoszcz Strzeszkowice Zalesie Zaopłotki Żardki-Gajówka Żardki-Kolonia

Miasta na prawach powiatu	Łódź Piotrków Trybunalski Skierniewice
Miasta powiatowe	Bełchatów Brzeziny Kutno Łask Łęczyca Łowicz Opoczno Pabianice Pajęczno Poddębice Radomsko Rawa Mazowiecka Sieradz Tomaszów Mazowiecki Wieluń Wieruszów Zduńska Wola Zgierz
Miasta gminne	Aleksandrów Łódzki Białaczów Biała Rawska Błaszki Bolesławiec Bolimów Dąbrowice Drzewica Działoszyn Głowno Grabów Inowłódz Jeżów Kamieńsk Kiernozia Koluszki Konstantynów Łódzki Krośniewice Lutomiersk Lututów Osjaków Ozorków Parzęczew Piątek Przedbórz Rozprza Rzgów Stryków Sulejów Szadek Tuszyn Ujazd Uniejów Warta Wolbórz Zelów Złoczew Żarnów Żychlin

Miasta	Białaczów Drzewica Opoczno Żarnów
Gminy miejsko-wiejskie	Białaczów Drzewica Opoczno Żarnów
Gminy wiejskie	Mniszków Paradyż Poświętne Sławno

Przynależność wojewódzka	gubernia radomska (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. łódzkie (II RP) (1939) woj. łódzkie (1945–50) woj. kieleckie (1950–75)
Miasta	Białaczów (do 1870) Drzewica (do 1870) Gielniów (do 1870) Klwów (do 1870) Odrzywół (do 1870) Opoczno Przysucha (do 1870) Skrzynno (do 1870) Żarnów (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Aleksandrów (od 1973) Białaczów Białobrzegi (od 1973) Drzewica (od 1870) Goździków (1870–1954) Janków (do 1954) Klwów (1870–1954) Krzczonów (do 1954) Kuniczki (do 1954) Machory (do 1954) Mniszków (od 1973) Niewierszyn (do 1954) Odrzywół (od 1973) Opoczno Ossa (do 1954) Owczary (do 1954) Paradyż (od 1973) Poświętne (od 1973) Przysucha (do 1954) Radonia (do 1954) Radzice (do 1870) Rusinów (do 1954) Skrzyńsko (do 1954) Sławno (od 1973) Smogorzów (do 1870) Studzianna (do 1954) Stużno (do 1954) Sulgostów (do 1870) Sworzyce (do 1927 →) Topolice (1870–1954) Trojanowice (do 1870) Unewel (do 1954) Wielka Wola (do 1954) Zajączków (do 1954) Żarnów (od 1973)
Gromady (1954–72)	Aleksandrów (1954–72) Białaczów (1954–72) Białobrzegi (1954–72) Bieliny (1954–55 →) Błogie Szlacheckie (1954–72) Bronów (1954–58) Brudzewice (1954–59) Brzustów (1954–72) Bukowiec I (Bukowiec Opoczyński) (1954–72) Bukowiec II (Bukowiec nad Pilicą) (1954–72) Dąbrowa I (1954–59) Dąbrowa II (Dąbrowa nad Czarną) (1954–72) Dęba (1954–59) Dłużniewice (1954–59) Domaszno (1954–55 → i ← 1956–59) Drzewica (1954–72) Gawrony (1954–68) Gielniów (1954–55 →) Gliniec (1954–55 →) Goździków (1954–55 →) Jelnia (1954–61) Kamienna Wola (1954–72) Kamień (1954–59) Karwice (1954–59) Klwów (1954–61 →) Kozenin (1954–59) Kozłowiec (1954–55 →) Kraszków (1954–72) Kraśnica (1954–72) Libiszów (1954–68) Machory (1954–61) Marcinków (1954–72) Miedzna Drewniana (1954–59) Mniszków (1954–72) Myślakowice (1959–72) Nieznamierowice (1954–55 →) Odrzywół (1954–72) Ogonowice (1954–61) Opoczno (1961–72) Ossa (1954–59) Paradyż (1954–72) Petrykozy (1954–72) Podklasztorze (1954–72) Poświętne (1961–72) Prymusowa Wola (1954–68) Przystałowice (1954–55 →) Przysucha (1954–55 →) Psary (1954–59) Radzice (1954–72) Rozwady (1954–59) Rożenek (1954–59) Rusinów (1954–55 →) Ruszenice (1954–59) Sady (1954–55 →) Siucice (1954–59) Skórkowice (1954–72) Skronina (1954–59) Skrzynno (1954–55 →) Skrzyńsko (1954–55 →) Sławno (1954–72) Smardzewice (1954–72) Smogorzów (1954–55 →) Stawowice (1954–59) Straszowa Wola (1954–72) Studzianna (1954–61) Sulgostów (1954–55 →) Szadkowice (1954–72) Topolice (1954–59) Twarda (1954–61) Wola Załężna (1954–59) Wójcin (1954–72) Wygnanów (1954–59) Żarnów (1954–72)