Бозо (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Бозо
босо, сорко, сорого
Бүкіл халықтың саны

143 000

Ең көп таралған аймақтар

 Мали

Тілдері

бозо тілі

Діні

дәстүрлі наным-сенімдер

Бозо (баман тілінде – «бамбук үйі», өз атауы - сорко) — Малидегі халық, Нигер өзенінің бойында шашыраңқы тұрады. Сонинкаға жақын, жалпы саны 143 мың адам. (2005).[1]

Тілі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бозо тілі манде (нигер-конго) кіші тобына жатады.[2]

Діні

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі наным-сенімдер, ислам діні таралуда.[3]

Тарихы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бозолар 6000 жыл бұрын салынған жартастағы суреттермен белгілі. Дегенмен, олардың қазіргі тарихы 10 ғасырда Гана империясының Нигер жағалауын басып алуынан басталады. Бозолар Малидегі Дженне және Мопти қалаларының негізін салушылар болды. Бозо халқы Нигер жағалауында отырықшы өмір салтын жүргізе бастаған және бірте-бірте балық аулау үшін аңшылықты ауыстырған ежелгі аңшылық топтардан пайда болған деген болжам бар.[4]

Кәсібі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазір негізгі кәсібі - балық аулау. Ұзындығы 10 метрдей ағаш қайықтар жасайды. Балық аулау және өзенде аң аулау құралдары: бұл әртүрлі торлар, қармақ, гарпун, садақ пен жебе. Балықтарды көрші халықтарға пияз, фульбе, сүт пен ет, дәнді дақылдар, және көкөністерге алмастырады.[5]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Көп балалы отбасылар балық аулайтын жерлерді бөлісетін топтар құрады. Патрилинейлік құрылымдар бар. Бозоларға әйелдердің жоғары әлеуметтік рөлі тән, олар өмірді ұйымдастырып қана қоймайды, сонымен қатар ерлер қызметінің жеке өндірістік салаларын басқара алады, балық өнімдерін айырбастау қатынастарына түседі және т.б.

Кейбір бозо топтары басқа этникалық қоныстарда квартал құрады, басқалары этникалық ерекшелігін сақтай отырып, уақытша қоныстарда тұрады. Тұрғын үйлері жылжымалы дөңгелек саман үйшік болып табылады.[5]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/1869583
  2. ↑ Народность Bozo из Мали https://afroart.ru/index.php?route=product/manufacturer/info&manufacturer_id=94
  3. ↑ Значение слова БОЗО в Энциклопедическом словарике https://slovar.cc/enc/slovarik/1818567.html
  4. ↑ Бозо https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/814897
  5. ↑ a b народы мира / Бозо http://www.etnolog.ru/people.php?id=BOZO
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу
Африка халықтары
Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі
Ағаулар • Адангмелер • Акандар • Аквапимдер • Алжирлықтар • Алурлар • Амбунду • Амхаралар • Ангас • Ағылшын-африкалықтар • Ануак • Аргоббалар • Афарлар • Африканерлер • Ачемдер • Ачоли • Ашантилар • Багалар • Багирмилер • Баде • Бакве • Баланте • Бамбаралар • Бамилеке • Бамум • Бангилер • Банда • Банди • Бантулар • Баньяруанда • Барбалар • Бари (Африка) • Баса • Бассари • Басуто • Батеке • Бауле • Беджа • Бемба • Бена • Берберлер • Бете • Биафада • Бидього • Бини • Биралар • Биром • Биса • Боа • Бобо • Бозо • Боки • Болева • Бонго • Бони • Буби • Буллом • Бура • Бурун • Буса • Бушмендер • Ваи • Вала • Венда • Видекум • Волоф • Вуте • Га • Гандалар • Гбайя • Гбари • Гвере • Герелер • Гереро • Гимирра • Гишу • Гого • Гола • Гонга • Гонжа • Грустар • Гуан • Гураге • Гурма • Гусилер • Дагари • Даго • Дагомба • Дамара • Дан • Дасанеч • Джагга • Джанджэро • Джукун • Диалонке • Динка • Диола • Догон • Дуала • Дьюла • Загава • Занде • Зарамо • Зенага • Зұлыстар • Ибибио • Ивбиосакон • Игала • Игбира • Иболар • Иджо • Идома • Ила • Инеме • Ираку • Ирамба • Итсекири • Ишан • Йеен • Йорубалар • Кабилдер • Кабовердтер • Кабие • Каколе • Календжин • Камба • Камбари • Карамоджонг • Каре • Катаб • Кваву • Квени • Кемант • Кикуйю • Кинга • Кисси • Коалиб • Комолар • Конго • Конзо • Конкомба • Коно • Консо • Кордофан халықтары • Коса • Котоко • Кпелле • Креолдар • Кру • Куланго • Кунама • Куранко • Куриа • Кусаси • Кушиттер • Ланго • Ландума • Либериялықтар • Ливиялықтар • Лимба • Лоби • Лози • Лома • Лотуко • Луба • Лундалар • Луо • Лухья • Лучази • Луэна • Маба • Маврикийлер • Маврлар • Мака • Маконде • Макуа • Малагасийлер • Малинке • Мампрустар • Мандара • Манджак • Мандинго • Мано • Марги • Марокколықтар • Маса • Масаи • Матабеле • Мба • Мбете • Мбоши • Мбунда • Менде • Меру • Миджикенда • Моба • Монго • Моси • Мпонгве • Муби • Мумуйе • Мурле • Набдам • Налу • Нанкансе • Нанумба • Нгбанди • Нгонилер • Нгунди • Нзима • Нилоттар • Нубиялықтар • Нупе • Нуэр • Ньоро • Ньямвези • Ньянколе • Ньятуру • Овамбо • Овимбунду • Огонилар • Омето • Оромо • Педи • Пигмейлер • Пуну • Рега • Руанда • Рунди • Саката • Само • Сандаве • Сантомеліктер • Сара • Сахо • Свазилер • Сейшелдіктер • Сенуфо • Сере-мунду • Серер • Сидамо • Сисала • Собо • Сога • Сомалиліктер • Сомба • Сонгай • Сонинке • Суахили • Суба • Судандықтар • Сукума • Сусу • Таита • Талленси • Тем • Темне • Тенда • Тесо • Тетела • Тив • Тиграи • Тигре • Тикар • Торо • Тсаанги • Тсвана • Тсондар • Туарегтер • Тубулар • Тукулер • Тунистіктер • Туркана • Фанг • Фанти • Фернандино • Фипа • Фон • Фульбе • Фур • Ха • Хадза • Хасонке • Хаусалар • Хехе • Чамба • Чанга • Чига • Чокве • Шамбала • Шиллук • Шона • Эве • Экои • Этсако • Эфик • Якё • Яунде
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Бозо_(халық)&oldid=3141929» бетінен алынған