Овамбо

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Овамбо
амбо
Бүкіл халықтың саны

1,9 млн.

Ең көп таралған аймақтар
 Ангола

1,1 млн.

 Намибия

878 600

Тілдері

очиамбо тілі

Діні

христиандық, жергілікті дәстүрлер

Овамбо (амбо)[1] — Оңтүстік Африкадағы банту халқы. Олар Анголаның оңтүстігінде (1,1 млн. адам – 2013, бағалау; Кунене және Квандо-Кубанго провинцияларының оңтүстігінде) және Намибияның солтүстігінде (878,6 мың адам – 2001, санақ) тұрады.[2]

Тілі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Олар банту тілдер отбасына жататын очиамбо тілінің диалектілерінде сөйлейді.[3]

Діні

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Көпшілігі христиандар (лютерандар), бір бөлігі жергілікті дәстүрлерді сақтайды.[4]

Тарихы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Овамбо бастапқыда Орталық Африкада өмір сүрген. XV-XVI ғасырларда олар Окаванго мен Кунене өзендерінің аймағына қоныс аударды, ерте мемлекеттік бірлестік құрды. ХХ ғасырдың басында отарлаушыларға қарсылық көрсетті.[5]

Кәсібі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Овамболар егіншілікпен және мал шаруашылығымен айналысады, сонымен қатар өзендерде балық аулайды. Сауда таланты бұл халықтың қанында бар, бұл ауданда 10 000-нан астам дүңгіршектердің, шағын жеке дүкендердің және көптеген сауда кешендерінің болуымен дәлелденді. Овамбо жұмысшыларының көп бөлігі жұмыс істеу үшін елдің басқа бөліктеріне қоныс аударды. Бүгінгі таңда тау-кен өнеркәсібі мен балық шаруашылығының жұмыс күші негізінен овамбо тұрғындарынан тұрады. Үйдегі жұмыс - киім тігу, ағаш ою, қоржын тоқу және қыш қыш жасау - дәстүрлі түрде жерді жұмыс істеп, бала өсірген көптеген әйелдерге табыс әкеледі. Бүгінде овамбо әйелдері нарыққа күтуші, кеңсе қызметкері, сатушы және мұғалім ретінде кіреді.[6]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әрбір тайпаның өз басшысы бар, ол меншікке өз ережелерін енгізеді. Бұл тайпаның ерекшелігі – оны матриархаттық жүйе басқарады. Қазіргі көсемнің әйел тектес туысы ғана болашақ көшбасшы бола алады. Тайпаның ұлдары қарапайым адамдар сияқты өмір сүреді. Бірақ қазіргі заманғы тайпалар көсемдерден бас тартып, тайпалық кеңесті жақтауда.

Дәстүрлі үйлері – ағаш сырықтармен қоршалған үйшік. Үйде бір бөлме бар. Ауыз суды құдықтан алады. Ауқатты отбасылар цемент ерітіндісімен батыс стилінде үй салуда.

Дәстүрлі киімдері – былғары белдемшелер мен алжапқыштар.

Негізгі тағамы – тары ботқасы, сүт.

Егін үшін халықтық мереке бар. Мереке бүкіл егін жиналған кезде өтеді. Мерекелік шараға ауылдың барлық тұрғындары қатысады.[7]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Овамбо https://megabook.ru/article/%D0%9E%D0%B2%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE
  2. ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2287105
  3. ↑ Значение слова ОВАМБО в Большой советской энциклопедии, БСЭ https://slovar.cc/enc/bse/2024341.html
  4. ↑ Большая советская энциклопедия ОВАМБО https://bse.slovaronline.com/24533-OVAMBO
  5. ↑ народы мира / Овамбо http://www.etnolog.ru/people.php?id=OVAM
  6. ↑ НАРОДЫ НАМИБИИ https://globusturspb.ru/catalog/afrika/namibiya/narodi_namibii/
  7. ↑ Овамбо – история, культура, религия https://tureligious.com.ua/ovambo-ystoryia-kultura-relyhyia/
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу
Африка халықтары
Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі
Ағаулар • Адангмелер • Акандар • Аквапимдер • Алжирлықтар • Алурлар • Амбунду • Амхаралар • Ангас • Ағылшын-африкалықтар • Ануак • Аргоббалар • Афарлар • Африканерлер • Ачемдер • Ачоли • Ашантилар • Багалар • Багирмилер • Баде • Бакве • Баланте • Бамбаралар • Бамилеке • Бамум • Бангилер • Банда • Банди • Бантулар • Баньяруанда • Барбалар • Бари (Африка) • Баса • Бассари • Басуто • Батеке • Бауле • Беджа • Бемба • Бена • Берберлер • Бете • Биафада • Бидього • Бини • Биралар • Биром • Биса • Боа • Бобо • Бозо • Боки • Болева • Бонго • Бони • Буби • Буллом • Бура • Бурун • Буса • Бушмендер • Ваи • Вала • Венда • Видекум • Волоф • Вуте • Га • Гандалар • Гбайя • Гбари • Гвере • Герелер • Гереро • Гимирра • Гишу • Гого • Гола • Гонга • Гонжа • Грустар • Гуан • Гураге • Гурма • Гусилер • Дагари • Даго • Дагомба • Дамара • Дан • Дасанеч • Джагга • Джанджэро • Джукун • Диалонке • Динка • Диола • Догон • Дуала • Дьюла • Загава • Занде • Зарамо • Зенага • Зұлыстар • Ибибио • Ивбиосакон • Игала • Игбира • Иболар • Иджо • Идома • Ила • Инеме • Ираку • Ирамба • Итсекири • Ишан • Йеен • Йорубалар • Кабилдер • Кабовердтер • Кабие • Каколе • Календжин • Камба • Камбари • Карамоджонг • Каре • Катаб • Кваву • Квени • Кемант • Кикуйю • Кинга • Кисси • Коалиб • Комолар • Конго • Конзо • Конкомба • Коно • Консо • Кордофан халықтары • Коса • Котоко • Кпелле • Креолдар • Кру • Куланго • Кунама • Куранко • Куриа • Кусаси • Кушиттер • Ланго • Ландума • Либериялықтар • Ливиялықтар • Лимба • Лоби • Лози • Лома • Лотуко • Луба • Лундалар • Луо • Лухья • Лучази • Луэна • Маба • Маврикийлер • Маврлар • Мака • Маконде • Макуа • Малагасийлер • Малинке • Мампрустар • Мандара • Манджак • Мандинго • Мано • Марги • Марокколықтар • Маса • Масаи • Матабеле • Мба • Мбете • Мбоши • Мбунда • Менде • Меру • Миджикенда • Моба • Монго • Моси • Мпонгве • Муби • Мумуйе • Мурле • Набдам • Налу • Нанкансе • Нанумба • Нгбанди • Нгонилер • Нгунди • Нзима • Нилоттар • Нубиялықтар • Нупе • Нуэр • Ньоро • Ньямвези • Ньянколе • Ньятуру • Овамбо • Овимбунду • Огонилар • Омето • Оромо • Педи • Пигмейлер • Пуну • Рега • Руанда • Рунди • Саката • Само • Сандаве • Сантомеліктер • Сара • Сахо • Свазилер • Сейшелдіктер • Сенуфо • Сере-мунду • Серер • Сидамо • Сисала • Собо • Сога • Сомалиліктер • Сомба • Сонгай • Сонинке • Суахили • Суба • Судандықтар • Сукума • Сусу • Таита • Талленси • Тем • Темне • Тенда • Тесо • Тетела • Тив • Тиграи • Тигре • Тикар • Торо • Тсаанги • Тсвана • Тсондар • Туарегтер • Тубулар • Тукулер • Тунистіктер • Туркана • Фанг • Фанти • Фернандино • Фипа • Фон • Фульбе • Фур • Ха • Хадза • Хасонке • Хаусалар • Хехе • Чамба • Чанга • Чига • Чокве • Шамбала • Шиллук • Шона • Эве • Экои • Этсако • Эфик • Якё • Яунде
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Овамбо&oldid=3195994» бетінен алынған