Куранко

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Куранко
коранко
Бүкіл халықтың саны

264 000

Ең көп таралған аймақтар
 Сьерра-Леоне

209 000

 Гвинея

55 000

Тілдері

куранко тілі

Діні

дәстүрлі нанымдар

Куранко — Сьерра-Леоне мен Гвинеядағы халық.[1] Жалпы саны 264 мың адам. Сьерра-Леонеде 209 мың, Гвинеяда 55 мың адам.[2]

Тілі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Нигер-Кордофан отбасының манде тобының куранко тілінде сөйлейді. Диалектлері: Сьерра-Леонеде – батыс және шығыс, Гвинеяда - куранко васаманду, манинкаға жақын.[3]

Діні

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Олар негізінен дәстүрлі нанымдарды ұстанады, 30%-ға дейін сүнниттік мұсылмандар, 1%-ға жуығы христиандар.

Кәсібі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шаруашылықтың негізі – көшпелі егіншілік: бірінші жылы жаңа учаскеге күріш, екіншісінде – тары, маниок немесе жержаңғақ егіледі, содан кейін 5-6 жылға тыңайтқышқа қалдырылады. Бау-бақшада: жүгері, жержаңғақ, мақта, тәтті картоп, таро, пияз, қызанақ, асқабақ, гомбо, бұрыш, қымыздық, индиго егіледі. Жеміс ағаштары: банан, манго, папайя, апельсин, кокос жаңғағы, лимон, ананас; кола жаңғақтары. Сонымен қатар тауық өсіру, тор және бөгет көмегімен балық аулайды. Қолөнерден ұсталық, тері (ер), тоқымашылық (ер және әйел) дамыған.[4]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Неке патрилокальды, полигиния жиі кездеседі. Отбасы үлкен патриархалдық. Ірі туысқан топтар-мүшелері жалпы атаумен-тотеммен және жалпы тағамға тыйым салумен біріктірілген рулық қауым. Үш сатылы әлеуметтік топқа бөлінеді: билеушілер - пұтқа табынушы рулар (сунинке — тонтиги), қарапайым адамдар (фуруньогон), оның ішінде мұсылмандар, куранкодағы "төменгі касталар" (ниамакала) - гриоттар — мадақтау әндерінің әншілері.

Елді мекендері әртүрлі көлемде (60-тан 1000 тұрғынға дейін). Жаңбырлы маусымда отбасылар алыстағы егістіктерде жеңіл тұрғын үйлерде, құрғақшылық кезінде - ауылдарда, ортасында ошағы бар және конус тәрізді шатыры бар үлкен көп бөлмелі дөңгелек үйлерде тұрады.

Тағамдары - тұздық пен дәмдеуіштермен пісірілген күріш.[4]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Куранко https://wiki-linki.ru/Page/1551275 Мұрағатталған 28 маусымның 2023 жылы.
  2. ↑ Материал из Большого Справочника https://newstest.ru/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE(қолжетпейтін сілтеме)
  3. ↑ Значение слова куранко https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE
  4. ↑ a b народы мира / Куранко http://www.etnolog.ru/people.php?id=KURA
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу
Африка халықтары
Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі
Ағаулар • Адангмелер • Акандар • Аквапимдер • Алжирлықтар • Алурлар • Амбунду • Амхаралар • Ангас • Ағылшын-африкалықтар • Ануак • Аргоббалар • Афарлар • Африканерлер • Ачемдер • Ачоли • Ашантилар • Багалар • Багирмилер • Баде • Бакве • Баланте • Бамбаралар • Бамилеке • Бамум • Бангилер • Банда • Банди • Бантулар • Баньяруанда • Барбалар • Бари (Африка) • Баса • Бассари • Басуто • Батеке • Бауле • Беджа • Бемба • Бена • Берберлер • Бете • Биафада • Бидього • Бини • Биралар • Биром • Биса • Боа • Бобо • Бозо • Боки • Болева • Бонго • Бони • Буби • Буллом • Бура • Бурун • Буса • Бушмендер • Ваи • Вала • Венда • Видекум • Волоф • Вуте • Га • Гандалар • Гбайя • Гбари • Гвере • Герелер • Гереро • Гимирра • Гишу • Гого • Гола • Гонга • Гонжа • Грустар • Гуан • Гураге • Гурма • Гусилер • Дагари • Даго • Дагомба • Дамара • Дан • Дасанеч • Джагга • Джанджэро • Джукун • Диалонке • Динка • Диола • Догон • Дуала • Дьюла • Загава • Занде • Зарамо • Зенага • Зұлыстар • Ибибио • Ивбиосакон • Игала • Игбира • Иболар • Иджо • Идома • Ила • Инеме • Ираку • Ирамба • Итсекири • Ишан • Йеен • Йорубалар • Кабилдер • Кабовердтер • Кабие • Каколе • Календжин • Камба • Камбари • Карамоджонг • Каре • Катаб • Кваву • Квени • Кемант • Кикуйю • Кинга • Кисси • Коалиб • Комолар • Конго • Конзо • Конкомба • Коно • Консо • Кордофан халықтары • Коса • Котоко • Кпелле • Креолдар • Кру • Куланго • Кунама • Куранко • Куриа • Кусаси • Кушиттер • Ланго • Ландума • Либериялықтар • Ливиялықтар • Лимба • Лоби • Лози • Лома • Лотуко • Луба • Лундалар • Луо • Лухья • Лучази • Луэна • Маба • Маврикийлер • Маврлар • Мака • Маконде • Макуа • Малагасийлер • Малинке • Мампрустар • Мандара • Манджак • Мандинго • Мано • Марги • Марокколықтар • Маса • Масаи • Матабеле • Мба • Мбете • Мбоши • Мбунда • Менде • Меру • Миджикенда • Моба • Монго • Моси • Мпонгве • Муби • Мумуйе • Мурле • Набдам • Налу • Нанкансе • Нанумба • Нгбанди • Нгонилер • Нгунди • Нзима • Нилоттар • Нубиялықтар • Нупе • Нуэр • Ньоро • Ньямвези • Ньянколе • Ньятуру • Овамбо • Овимбунду • Огонилар • Омето • Оромо • Педи • Пигмейлер • Пуну • Рега • Руанда • Рунди • Саката • Само • Сандаве • Сантомеліктер • Сара • Сахо • Свазилер • Сейшелдіктер • Сенуфо • Сере-мунду • Серер • Сидамо • Сисала • Собо • Сога • Сомалиліктер • Сомба • Сонгай • Сонинке • Суахили • Суба • Судандықтар • Сукума • Сусу • Таита • Талленси • Тем • Темне • Тенда • Тесо • Тетела • Тив • Тиграи • Тигре • Тикар • Торо • Тсаанги • Тсвана • Тсондар • Туарегтер • Тубулар • Тукулер • Тунистіктер • Туркана • Фанг • Фанти • Фернандино • Фипа • Фон • Фульбе • Фур • Ха • Хадза • Хасонке • Хаусалар • Хехе • Чамба • Чанга • Чига • Чокве • Шамбала • Шиллук • Шона • Эве • Экои • Этсако • Эфик • Якё • Яунде
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Куранко&oldid=3258314» бетінен алынған