Огонилар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Огонилар
кана
Бүкіл халықтың саны

500 000

Ең көп таралған аймақтар

 Нигерия

Тілдері

кегбоид тілі

Діні

дәстүрлі нанымдар, христиандық

Огонилар (кана)[1] — Нигерияда тұратын жалпы саны 500 мың адамды құрайтын ұлт. Олар солтүстік кан, оңтүстік кан, гокан, тай және элеме топтарына бөлінген.[2]

Тілі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Олар нигер-кордофан отбасына жататын кегбоид тілдерінде (огони тілдерінде) сөйлейді.

Діні

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Көпшілігі дәстүрлі нанымдарды ұстанады, кейбіреулері христиандар (католиктер мен протестанттар).[3]

Кәсібі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі дәстүрлі кәсіптері қолмен атқарылатын егіншілік (ямс, тәтті картоп, маниок, жүгері, майлы пальма), балық аулау, қолөнер (тоқымашылық, ағаш ою, керамика).[4]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әлеуметтік құрылымда құпия одақтар (толог), соның ішінде ерлер (лорле, кунуке) және аралас (аманикпо, кпаакпаа және т.б.), сондай-ақ жастар қолөнер, дәстүр, фольклор бойынша білім алған қауымдастықтар (боонато) үлкен рөл атқарды. Әлеуметтік ұйымның негізінде жас стратификациясы болды (3 жас дәрежесі: балалар, жасөспірімдер, ересектер және қарттар).

Саяси құрылымдар болған жоқ, орталықтандырылған басқару болмады. Дәстүрлі билік ауыл қауымдастықтарының басшыларына және патрилиндік рулардың (ган) басшыларының кеңестеріне тиесілі болды. Тайпалық ұйым 7 тектен тұрды. Негізгі экономикалық бірлік – көп балалы отбасы (тор).

Елді мекендердері шоғырланып орналасқан, тұрғын үйлері дөңгелек және төртбұрышты, бөренелерден немесе қамыстан жасалған. Конустық төбесі сабанмен немесе шөппен жабылған.

Дәстүрлі киімдері – белдемше (қысқа және ұзын – юбка тәрізді) еуропалық костюммен алмастырылуда.

Азық-түліктері негізінен балық және өсімдік тектес тағамдар (ботқалар, бұқтырылған тағамдар, ащы дәмдеуіштермен пісірілген түйнектер).[5]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ ОГОНИ https://slovaronline.com/browse/f0fff3a6-c853-30df-a920-5c7b4b070e27/%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D0%B8
  2. ↑ Огони https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/574448
  3. ↑ Современная энциклопедия Огони https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/204202-ogoni/
  4. ↑ Народы и культуры Огони https://travel-journal.ru/ethno/42/316/(қолжетпейтін сілтеме)
  5. ↑ народы мира / Огони http://www.etnolog.ru/people.php?id=OGON
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу
Африка халықтары
Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі
Ағаулар • Адангмелер • Акандар • Аквапимдер • Алжирлықтар • Алурлар • Амбунду • Амхаралар • Ангас • Ағылшын-африкалықтар • Ануак • Аргоббалар • Афарлар • Африканерлер • Ачемдер • Ачоли • Ашантилар • Багалар • Багирмилер • Баде • Бакве • Баланте • Бамбаралар • Бамилеке • Бамум • Бангилер • Банда • Банди • Бантулар • Баньяруанда • Барбалар • Бари (Африка) • Баса • Бассари • Басуто • Батеке • Бауле • Беджа • Бемба • Бена • Берберлер • Бете • Биафада • Бидього • Бини • Биралар • Биром • Биса • Боа • Бобо • Бозо • Боки • Болева • Бонго • Бони • Буби • Буллом • Бура • Бурун • Буса • Бушмендер • Ваи • Вала • Венда • Видекум • Волоф • Вуте • Га • Гандалар • Гбайя • Гбари • Гвере • Герелер • Гереро • Гимирра • Гишу • Гого • Гола • Гонга • Гонжа • Грустар • Гуан • Гураге • Гурма • Гусилер • Дагари • Даго • Дагомба • Дамара • Дан • Дасанеч • Джагга • Джанджэро • Джукун • Диалонке • Динка • Диола • Догон • Дуала • Дьюла • Загава • Занде • Зарамо • Зенага • Зұлыстар • Ибибио • Ивбиосакон • Игала • Игбира • Иболар • Иджо • Идома • Ила • Инеме • Ираку • Ирамба • Итсекири • Ишан • Йеен • Йорубалар • Кабилдер • Кабовердтер • Кабие • Каколе • Календжин • Камба • Камбари • Карамоджонг • Каре • Катаб • Кваву • Квени • Кемант • Кикуйю • Кинга • Кисси • Коалиб • Комолар • Конго • Конзо • Конкомба • Коно • Консо • Кордофан халықтары • Коса • Котоко • Кпелле • Креолдар • Кру • Куланго • Кунама • Куранко • Куриа • Кусаси • Кушиттер • Ланго • Ландума • Либериялықтар • Ливиялықтар • Лимба • Лоби • Лози • Лома • Лотуко • Луба • Лундалар • Луо • Лухья • Лучази • Луэна • Маба • Маврикийлер • Маврлар • Мака • Маконде • Макуа • Малагасийлер • Малинке • Мампрустар • Мандара • Манджак • Мандинго • Мано • Марги • Марокколықтар • Маса • Масаи • Матабеле • Мба • Мбете • Мбоши • Мбунда • Менде • Меру • Миджикенда • Моба • Монго • Моси • Мпонгве • Муби • Мумуйе • Мурле • Набдам • Налу • Нанкансе • Нанумба • Нгбанди • Нгонилер • Нгунди • Нзима • Нилоттар • Нубиялықтар • Нупе • Нуэр • Ньоро • Ньямвези • Ньянколе • Ньятуру • Овамбо • Овимбунду • Огонилар • Омето • Оромо • Педи • Пигмейлер • Пуну • Рега • Руанда • Рунди • Саката • Само • Сандаве • Сантомеліктер • Сара • Сахо • Свазилер • Сейшелдіктер • Сенуфо • Сере-мунду • Серер • Сидамо • Сисала • Собо • Сога • Сомалиліктер • Сомба • Сонгай • Сонинке • Суахили • Суба • Судандықтар • Сукума • Сусу • Таита • Талленси • Тем • Темне • Тенда • Тесо • Тетела • Тив • Тиграи • Тигре • Тикар • Торо • Тсаанги • Тсвана • Тсондар • Туарегтер • Тубулар • Тукулер • Тунистіктер • Туркана • Фанг • Фанти • Фернандино • Фипа • Фон • Фульбе • Фур • Ха • Хадза • Хасонке • Хаусалар • Хехе • Чамба • Чанга • Чига • Чокве • Шамбала • Шиллук • Шона • Эве • Экои • Этсако • Эфик • Якё • Яунде
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Огонилар&oldid=3375797» бетінен алынған